Terug naar Encyclopedie
Strafrecht

Witwassen

Witwassen is het verhullen van de criminele herkomst van geld. Lees over opzetwitwassen, schuldwitwassen en de straffen.

5 min leestijd

Witwassen is het verbergen of verhullen van de criminele herkomst van geld of goederen. Ook het simpelweg voorhanden hebben van crimineel geld kan witwassen opleveren.

Wat is witwassen?

Witwassen (artikel 420bis-420quater Sr) is het:

  • Verbergen of verhullen van de herkomst van voorwerpen uit misdrijf
  • Verwerven, voorhanden hebben of overdragen van dergelijke voorwerpen
  • Gebruiken van crimineel geld

Vormen van witwassen

  • Opzetwitwassen (420bis) - Je weet dat het geld van misdrijf komt. Max 6 jaar.
  • Schuldwitwassen (420quater) - Je had moeten weten dat het crimineel geld was. Max 2 jaar.
  • Gewoontewitwassen (420ter) - Je maakt er een gewoonte van. Max 8 jaar.

Voorbeelden

  • Contant drugsgeld storten op bankrekeningen
  • Met crimineel geld onroerend goed kopen
  • Facturen valselijk opmaken om zwart geld wit te wassen
  • Geld door buitenlandse constructies sluizen
  • Een bedrijf gebruiken als dekmantel

Eigen misdrijf

Ook het witwassen van geld uit eigen misdrijf is strafbaar. Wie bijvoorbeeld uit drugshandel geld verdient en dat geld gebruikt, pleegt naast drugshandel ook witwassen.

Meldplicht

Banken, notarissen, makelaars en andere instellingen hebben een meldplicht bij ongebruikelijke transacties. Zij moeten verdachte transacties melden bij de FIU-Nederland.

Ontnemingsvordering

Bij witwassen vordert het OM vaak ontneming van het witgewassen bedrag. Het criminele vermogen wordt dan afgepakt.

Veelgestelde vragen

Wat is mijn retourrecht?

Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.

Hoe lang geldt de wettelijke garantie?

Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.

Kan ik rente eisen over schulden?

Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.

Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?

Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.

Wat is een kredietovereenkomst?

Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.

## Veelgestelde vragen **Wanneer ben ik strafbaar voor witwassen?** Je bent strafbaar voor witwassen als je opzettelijk geld of goederen verbergt, verwerft of gebruikt waarvan je weet (of had moeten weten) dat ze uit een misdrijf komen. Dit geldt ook als je het geld uit je eigen criminele activiteiten gebruikt, zoals drugshandel. Zelfs nalatigheid (bijvoorbeeld niet controleren waar geld vandaan komt) kan leiden tot schuldwitwassen, met een maximale straf van 2 jaar. **Wat is het verschil tussen opzetwitwassen en schuldwitwassen?** Bij opzetwitwassen (artikel 420bis Sr) weet je zeker dat het geld crimineel is en handel je bewust mee. De maximale straf is 6 jaar. Bij schuldwitwassen (artikel 420quater Sr) had je moeten weten dat het geld verdacht was, maar heb je niet voldoende gecontroleerd. De maximale straf is hier 2 jaar. Het verschil zit dus in de mate van opzet of nalatigheid. **Kan ik witwassen zonder het te weten?** Ja, dat kan. Als je bijvoorbeeld geld aanneemt zonder te controleren waar het vandaan komt, kun je toch strafbaar zijn voor schuldwitwassen als later blijkt dat het crimineel geld was. Dit geldt vooral voor professionals zoals banken, notarissen of makelaars, die een extra zorgplicht hebben. Zij moeten verdachte transacties melden bij de FIU-Nederland. **Wat gebeurt er als ik verdacht word van witwassen?** Als je verdacht wordt van witwassen, kan de politie een onderzoek starten, je bankrekeningen bevriezen en je bezittingen in beslag nemen. Het Openbaar Ministerie (OM) kan een ontnemingsvordering indienen, waardoor je het witgewassen bedrag moet terugbetalen. Afhankelijk van de ernst kun je een geldboete, taakstraf of gevangenisstraf krijgen. Raadpleeg direct een advocaat. **Hoe kan ik voorkomen dat ik onbewust betrokken raak bij witwassen?** Controleer altijd de herkomst van grote bedragen of ongebruikelijke transacties, vooral als je in een risicovolle sector werkt (bijv. financiën, vastgoed). Wees alert op valse facturen, contante betalingen of buitenlandse constructies. Bij twijfel kun je een melding doen bij de FIU-Nederland. Als particulier: accepteer geen grote contante bedragen zonder duidelijke herkomst. **Wat is een ontnemingsvordering en hoe werkt dat?** Een ontnemingsvordering is een vordering van het OM om crimineel vermogen af te pakken. Bij witwassen kan het OM eisen dat je het witgewassen bedrag terugbetaalt, zelfs als je al straf hebt gehad. Dit bedrag wordt geschat op basis van het voordeel dat je uit het misdrijf hebt gehaald. Je kunt hiertegen bezwaar maken, maar het is verstandig om juridische hulp in te schakelen. **Welke beroepen hebben een meldplicht bij witwassen?** Beroepen met een wettelijke meldplicht zijn onder andere banken, notarissen, accountants, makelaars, advocaten, belastingadviseurs en casino’s. Zij moeten ongebruikelijke transacties (bijv. grote contante stortingen of complexe buitenlandse constructies) melden bij de FIU-Nederland. Als zij dit niet doen, kunnen zij zelf ook strafbaar zijn. ### TL;DR Witwassen is het verbergen of gebruiken van crimineel geld, met straffen tot 8 jaar. Zowel opzet als nalatigheid is strafbaar, en professionals hebben een meldplicht. Het OM kan crimineel vermogen afpakken via een ontnemingsvordering. Wees altijd alert op de herkomst van geld om onbewuste betrokkenheid te voorkomen. ### Key Takeaways - Witwassen is strafbaar, zelfs als je niet weet dat het geld crimineel is (schuldwitwassen). - Banken, notarissen en andere professionals moeten verdachte transacties melden bij de FIU-Nederland. - Het OM kan via een ontnemingsvordering crimineel vermogen afpakken, naast een eventuele straf. - Controleer altijd de herkomst van grote of ongebruikelijke transacties om betrokkenheid te voorkomen. - Strafmaten variëren van 2 jaar (schuldwitwassen) tot 8 jaar (gewoontewitwassen).