Terug naar Encyclopedie
Strafrecht

Transactie en strafbeschikking

Het OM kan zaken afdoen via transactie of strafbeschikking. Lees over de verschillen en wanneer verzet mogelijk is.

5 min leestijd

Het Openbaar Ministerie kan een zaak zelf afdoen zonder rechter via een transactie of strafbeschikking. De verdachte betaalt een boete of doet een taakstraf en wordt dan niet verder vervolgd.

Transactie (schikking)

Bij een transactie (artikel 74 Sr) biedt het OM aan om de zaak niet te vervolgen als de verdachte een geldbedrag betaalt. Na betaling vervalt het recht tot vervolging.

Kenmerken transactie

  • Vrijwillig - verdachte hoeft niet te accepteren
  • Betaling aan de Staat
  • Geen strafblad (na 5 jaar niet meer zichtbaar)
  • Geen schulderkenning

Strafbeschikking

De strafbeschikking (artikel 257a Sv) is een beslissing van het OM waarbij een straf wordt opgelegd zonder tussenkomst van de rechter.

Mogelijke straffen

  • Geldboete
  • Taakstraf (maximaal 180 uur)
  • Ontzegging rijbevoegdheid (maximaal 6 maanden)
  • Gedragsaanwijzing

Verschil met transactie

Anders dan bij transactie:

  • De strafbeschikking is een schuldvaststelling
  • Komt op het strafblad
  • Kan worden afgedwongen

Verzet

Tegen een strafbeschikking kan verzet worden ingesteld. De zaak gaat dan alsnog naar de rechter die opnieuw oordeelt. De rechter is niet gebonden aan de strafbeschikking.

Wanneer?

Transactie en strafbeschikking worden gebruikt bij:

  • Veelvoorkomende criminaliteit (winkeldiefstal, vernieling)
  • Verkeersmisdrijven
  • Lichte geweldsdelicten
  • Fraude met lagere bedragen

Veelgestelde vragen

Wat gebeurt er als ik verdacht ben van een misdrijf?

Je hebt recht op juridische hulp, je kunt zwijgen, en de politie moet je rechten uitleggen. Verdacht zijn is niet hetzelfde als schuldig.

Hoe lang kan ik in voorarrest worden gehouden?

Maximaal 10 dagen zonder proces, daarna moet rechter voorarrest goedkeuren. Voorarrest mag niet onbeperkt duren.

Wat is het verschil tussen een misdrijf en overtreding?

Een misdrijf is ernstiger en kan met gevangenisstraf worden bestraft. Een overtreding kan met geldboete worden afgehandeld.

Heb ik recht op een advocaat?

Ja, je hebt altijd recht op juridische bijstand. Dit kan gratis zijn als je dit niet kunt betalen.

Kan ik in hoger beroep gaan?

Ja, je kunt tegen de uitspraak in beroep gaan bij het gerechtshof.

## Veelgestelde vragen **Wat is het verschil tussen een transactie en een strafbeschikking?** Een transactie is een vrijwillig aanbod van het OM om een geldbedrag te betalen in ruil voor niet-vervolging. Het komt niet op je strafblad en je erkent geen schuld. Een strafbeschikking is een opgelegde straf door het OM zonder rechter, waarbij je schuld wordt vastgesteld. Deze komt wel op je strafblad en kan worden afgedwongen. Bij een strafbeschikking kun je verzet aantekenen, bij een transactie niet. **Kan ik weigeren een transactie of strafbeschikking te accepteren?** Ja, een transactie is vrijwillig en je kunt weigeren deze te accepteren. Het OM kan dan besluiten de zaak alsnog voor de rechter te brengen. Een strafbeschikking is echter een opgelegde straf. Je kunt hiertegen verzet aantekenen, waarna de zaak alsnog door de rechter wordt behandeld. Weigeren zonder verzet kan leiden tot verdere juridische stappen. **Hoe lang blijft een strafbeschikking zichtbaar op mijn strafblad?** Een strafbeschikking komt op je strafblad en blijft in principe levenslang zichtbaar. Voor bepaalde doeleinden, zoals een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), kan het na verloop van tijd (meestal 4 tot 8 jaar, afhankelijk van de ernst) buiten beschouwing worden gelaten. Een transactie komt niet op je strafblad, maar wordt na 5 jaar niet meer vermeld in justitiële documenten. **Wat gebeurt er als ik de boete van een strafbeschikking niet betaal?** Als je de boete van een strafbeschikking niet betaalt, kan het OM de boete innen via een deurwaarder. Dit kan leiden tot extra kosten en beslag op je inkomen of bezittingen. Daarnaast kan het OM besluiten de zaak alsnog voor de rechter te brengen, wat mogelijk tot een zwaardere straf kan leiden. Het is daarom belangrijk om tijdig verzet aan te tekenen als je het niet eens bent met de strafbeschikking. **Kan ik een taakstraf weigeren en in plaats daarvan een boete betalen?** In principe bepaalt het OM welke straf wordt opgelegd bij een strafbeschikking. Je kunt echter een verzoek indienen om de taakstraf om te zetten in een boete, maar het OM is niet verplicht hierop in te gaan. Als je het niet eens bent met de opgelegde straf, kun je verzet aantekenen. De rechter beoordeelt dan opnieuw en kan een andere straf opleggen. **Wat zijn de gevolgen van een strafbeschikking voor mijn rijbewijs?** Een strafbeschikking kan een ontzegging van de rijbevoegdheid voor maximaal 6 maanden inhouden. Dit betekent dat je gedurende die periode geen voertuig mag besturen. Als je toch rijdt, pleeg je een strafbaar feit. Daarnaast kan een strafbeschikking voor verkeersmisdrijven gevolgen hebben voor je verzekering en eventuele werkgelegenheid waarbij rijden vereist is. **Hoe dien ik verzet in tegen een strafbeschikking?** Verzet tegen een strafbeschikking moet schriftelijk worden ingediend bij het OM dat de strafbeschikking heeft uitgevaardigd. Dit kan via een formulier dat bij de strafbeschikking wordt meegezonden of via een brief. Je moet duidelijk aangeven waarom je verzet aantekent en dit binnen 14 dagen na ontvangst van de strafbeschikking doen. Het is verstandig om juridische hulp in te schakelen bij het indienen van verzet. ### TL;DR Het OM kan een zaak afdoen via een transactie (vrijwillige boete zonder strafblad) of een strafbeschikking (opgelegde straf met strafblad). Tegen een strafbeschikking kun je verzet aantekenen, waarna de rechter de zaak behandelt. Beide opties worden vooral gebruikt bij lichtere misdrijven en overtredingen. ### Key Takeaways - Een transactie is vrijwillig en komt niet op je strafblad, terwijl een strafbeschikking een opgelegde straf is die wel op je strafblad verschijnt. - Tegen een strafbeschikking kun je verzet aantekenen binnen 14 dagen, waarna de rechter de zaak opnieuw beoordeelt. - Niet betalen van een strafbeschikking kan leiden tot deurwaardersacties of een zwaardere straf via de rechter. - Een strafbeschikking kan gevolgen hebben zoals een rijontzegging of taakstraf, terwijl een transactie alleen een geldbedrag betreft. - Bij beide opties is het verstandig om juridisch advies in te winnen, vooral als je het niet eens bent met de opgelegde maatregel.