TBS (terbeschikkingstelling)

TBS is een maatregel voor daders met een psychische stoornis. Het doel is behandeling en beveiliging van de maatschappij. TBS kan jarenlang duren en wordt steeds verlengd zolang er gevaar bestaat.

Wat is TBS?

Terbeschikkingstelling (TBS) is een maatregel die de rechter kan opleggen aan daders die ten tijde van het delict een psychische stoornis hadden. TBS is geen straf maar een behandelmaatregel.

Doel

• Behandeling van de stoornis
• Verminderen van [recidivegevaar](https://rechtshulptilburg.nl/encyclopedie/recidive-verkeersmisdrijven)
• Beveiliging van de maatschappij
• Resocialisatie indien mogelijk

Voorwaarden voor TBS

TBS kan alleen worden opgelegd als aan bepaalde voorwaarden is voldaan.

Vereisten (art. 37a Sr)

• Misdrijf waarop 4 jaar of meer staat
• Of bepaalde met name genoemde misdrijven
• Psychische stoornis ten tijde van het feit
• Gevaar voor herhaling of veiligheid
• Rapportage van gedragsdeskundigen

Vormen van TBS

Er zijn twee varianten van TBS.

TBS met dwangverpleging

• Opname in een tbs-kliniek (FPC)
• Intensieve behandeling
• Zwaarste vorm van TBS
• Onbepaalde duur

TBS met voorwaarden

• Geen opname in kliniek
• Strikte voorwaarden
• Ambulante behandeling
• Maximaal 9 jaar

Duur van TBS

TBS duurt in principe 2 jaar maar kan steeds worden verlengd.

Verlenging

Situatie	Verlenging
Geweldsmisdrijf	Onbeperkt verlengbaar
Niet-geweldsmisdrijf	Maximaal 4 jaar totaal
Toetsing	Jaarlijks door rechtbank

Behandeling

In een tbs-kliniek krijgt de patiënt intensieve behandeling.

Behandelprogramma

• Psychiatrische behandeling
• Psychotherapie
• Medicatie
• Dagbesteding en arbeid
• Sociale vaardigheden
• Resocialisatie

Verlof en uitstroom

Tijdens TBS zijn er verschillende verlofvormen.

Verlofvormen

• Begeleid verlof
• Onbegeleid verlof
• Transmuraal verlof (buiten kliniek wonen)
• Proefverlof (laatste fase)
• Voorwaardelijke beëindiging

TBS en gevangenisstraf

TBS wordt vaak gecombineerd met gevangenisstraf. Eerst wordt de gevangenisstraf uitgezeten, daarna volgt de TBS.

Longstay

Als behandeling niet aanslaat en het recidivegevaar blijft bestaan, kan iemand in longstay worden geplaatst: langdurige, beveiligde opname zonder behandeldoel.

Veelgestelde vragen

Wat is mijn retourrecht?

Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.

Hoe lang geldt de wettelijke garantie?

Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.

Kan ik rente eisen over schulden?

Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.

Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?

Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.

Wat is een kredietovereenkomst?

Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.

## Veelgestelde vragen **Hoe lang duurt TBS gemiddeld en kan het eindeloos duren?** TBS duurt in principe 2 jaar, maar wordt vaak verlengd zolang er gevaar voor herhaling bestaat. Bij geweldsmisdrijven kan TBS onbeperkt verlengd worden, bij niet-geweldsmisdrijven maximaal 4 jaar in totaal. Jaarlijks beoordeelt de rechtbank of verlenging nodig is. Gemiddeld duurt TBS 8 tot 10 jaar, maar sommige patiënten blijven tientallen jaren onder TBS vanwege blijvend recidivegevaar. **Wat zijn de verschillen tussen TBS met dwangverpleging en TBS met voorwaarden?** TBS met dwangverpleging betekent opname in een gesloten tbs-kliniek met intensieve behandeling en onbepaalde duur. TBS met voorwaarden houdt in dat je in vrijheid leeft, maar strikte regels moet volgen, zoals ambulante behandeling, medicatiegebruik of verbod op contact met slachtoffers. Deze vorm duurt maximaal 9 jaar. De rechter bepaalt welke variant past bij het recidivegevaar. **Kan iemand met TBS ooit weer vrij komen?** Ja, maar dit gebeurt stapsgewijs. Eerst krijg je begeleid verlof, later onbegeleid verlof en eventueel proefverlof. Als dit goed verloopt, kan de rechtbank overgaan tot voorwaardelijke beëindiging van de TBS. Bij blijvend gevaar kan iemand in 'longstay' belanden: langdurige opname zonder behandeldoel, maar met beveiliging. Resocialisatie is mogelijk, maar hangt af van de voortgang in de behandeling. **Wat gebeurt er als iemand tijdens TBS niet meewerkt aan de behandeling?** Medewerking aan de behandeling is verplicht. Bij weigering kan de kliniek sancties opleggen, zoals beperking van privileges (bijv. minder bezoek of verlof). In extreme gevallen kan de rechtbank besluiten tot plaatsing in een strengere afdeling of longstay. Ook kan de TBS worden omgezet in dwangverpleging als dit nog niet het geval was. Uiteindelijk kan dit leiden tot langere opname. **Hoe verloopt de combinatie van gevangenisstraf en TBS?** Als zowel een gevangenisstraf als TBS wordt opgelegd, wordt eerst de gevangenisstraf uitgezeten. Daarna begint de TBS-periode. De tijd in de gevangenis telt niet mee voor de TBS-duur. Tijdens de gevangenisstraf kan al wel voorbereiding op de TBS-behandeling plaatsvinden, zoals psychologische onderzoeken. Na vrijlating uit de gevangenis volgt direct overplaatsing naar een tbs-kliniek. **Kan TBS worden opgelegd voor alle soorten misdrijven?** Nee, TBS kan alleen worden opgelegd bij misdrijven waarop 4 jaar of meer gevangenisstraf staat, of bij specifieke misdrijven zoals zedendelicten, moord of brandstichting. Daarnaast moet er sprake zijn van een psychische stoornis tijdens het delict en een reëel gevaar voor herhaling. Bij lichtere delicten of als er geen gevaar is, zal de rechter geen TBS opleggen. **Wat zijn de rechten van iemand met TBS tijdens de behandeling?** Een tbs-patiënt heeft recht op een humane behandeling, privacy (binnen de kliniek), contact met familie en een advocaat. Ook mag je bezwaar maken tegen behandelbeslissingen en heb je recht op informatie over je behandelplan. Klachten kunnen worden ingediend bij de klachtencommissie van de kliniek of de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Dwangbehandeling is alleen toegestaan als dit strikt noodzakelijk is. ### TL;DR TBS is een behandelmaatregel voor daders met een psychische stoornis, gericht op behandeling en bescherming van de samenleving. Het duurt minimaal 2 jaar, maar kan onbeperkt verlengd worden bij geweldsmisdrijven. Er zijn twee vormen: dwangverpleging (opname) of TBS met voorwaarden (ambulant). Uiteindelijk kan iemand stapsgewijs terugkeren in de samenleving, mits het recidivegevaar voldoende is afgenomen. ### Key Takeaways - TBS is géén straf, maar een behandelmaatregel voor daders met een psychische stoornis tijdens het delict. - Voor TBS gelden strikte voorwaarden: een ernstig misdrijf, psychische stoornis, gevaar voor herhaling en een gedragsdeskundig rapport. - TBS kan onbeperkt verlengd worden bij geweldsmisdrijven en wordt jaarlijks getoetst door de rechtbank. - Er zijn twee vormen: TBS met dwangverpleging (opname in kliniek) of TBS met voorwaarden (ambulant, max. 9 jaar). - Resocialisatie is mogelijk via stapsgewijze verlofregelingen, maar bij blijvend gevaar kan longstay volgen.