Terug naar Encyclopedie
Strafrecht

De kantonrechter in strafzaken

De kantonrechter behandelt overtredingen: de lichtste strafbare feiten. Eenvoudige procedure, vaak zonder advocaat.

5 min leestijd

De kantonrechter behandelt overtredingen: de lichtste categorie strafbare feiten. De procedure is eenvoudig en vaak zonder advocaat. Wat kunt u verwachten bij de kantonrechter?

Wat is de kantonrechter?

De kantonrechter is een alleensprekende rechter die overtredingen behandelt. Dit zijn de lichtste strafbare feiten, geen misdrijven.

Kenmerken

AspectKantonrechter
Aantal rechters1
Type zakenOvertredingen
Maximumstraf1 jaar hechtenis (geen gevangenisstraf)
ProcedureZeer eenvoudig en snel
AdvocaatNiet verplicht, vaak niet nodig

Welke zaken?

De kantonrechter behandelt overtredingen uit het Wetboek van Strafrecht en bijzondere wetten.

Voorbeelden

  • Verkeersovertredingen (te hard rijden, door rood rijden)
  • Openbare dronkenschap
  • Baldadigheid
  • Lichte geluidsoverlast
  • Overtredingen APV (Algemene Plaatselijke Verordening)
  • Lichte milieuzaken
  • Overtreding winkelsluitingstijden

Verschil met politierechter

AspectKantonrechterPolitierechter
Type delictOvertredingenMisdrijven
ErnstLichtGemiddeld
VrijheidsstrafHechtenis (max. 1 jaar)Gevangenisstraf (max. 1 jaar)
StrafbladMeestal nietWel

Procedure

De procedure bij de kantonrechter is zeer eenvoudig.

Verloop

  1. Oproeping per brief (geen dagvaarding)
  2. Identiteitsvaststelling
  3. Korte behandeling feiten
  4. Eventueel verweer verdachte
  5. Direct mondeling vonnis

Niet verschijnen

Bij overtredingen kunt u soms kiezen om niet te verschijnen.

Opties

  • Verstek: niet verschijnen, rechter beslist zonder u
  • Schriftelijk verweer: uw standpunt op papier
  • Gemachtigde: iemand anders laten verschijnen

Straffen bij kantonrechter

De kantonrechter kan beperkte straffen opleggen.

Mogelijke straffen

  • Geldboete (meest voorkomend)
  • Hechtenis (max. 1 jaar, zeldzaam)
  • Taakstraf
  • Ontzegging rijbevoegdheid (bij verkeer)

Hoger beroep

Hoger beroep tegen uitspraken van de kantonrechter is beperkt mogelijk.

Voorwaarden hoger beroep

  • Alleen bij boete boven €50 of andere straf
  • Termijn: 14 dagen
  • Bij het gerechtshof

Tips

  • Lees de oproeping goed: wat wordt u verweten?
  • Overweeg of verschijnen zinvol is
  • Een advocaat is meestal niet nodig bij kleine overtredingen
  • Bij hogere boetes: overweeg wel verweer

Veelgestelde vragen

Wat is mijn retourrecht?

Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.

Hoe lang geldt de wettelijke garantie?

Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.

Kan ik rente eisen over schulden?

Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.

Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?

Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.

Wat is een kredietovereenkomst?

Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.

## Veelgestelde vragen **Moet ik altijd verschijnen bij de kantonrechter als ik een oproep heb gekregen?** Nee, bij overtredingen hoeft u niet altijd te verschijnen. U kunt kiezen voor verstek (niet verschijnen), een schriftelijk verweer indienen of een gemachtigde sturen. De rechter beslist dan zonder uw aanwezigheid. Bij eenvoudige zaken, zoals kleine verkeersovertredingen, is verschijnen vaak niet nodig. Lees de oproep goed om te bepalen of uw aanwezigheid zinvol is. **Krijg ik een strafblad als ik veroordeeld word door de kantonrechter?** Meestal niet. Bij veroordelingen door de kantonrechter voor overtredingen komt dit doorgaans niet op uw strafblad te staan. Uitzonderingen kunnen gelden bij bepaalde zwaardere overtredingen of als de rechter een bijzondere maatregel oplegt. Bij twijfel kunt u dit navragen bij de griffie van de rechtbank. **Kan ik in hoger beroep gaan tegen een uitspraak van de kantonrechter?** Ja, maar alleen onder bepaalde voorwaarden. U kunt in hoger beroep als de opgelegde boete hoger is dan €50 of als u een andere straf heeft gekregen, zoals hechtenis of een taakstraf. Het hoger beroep moet binnen 14 dagen na de uitspraak worden ingesteld bij het gerechtshof. **Heb ik een advocaat nodig bij de kantonrechter?** Nee, een advocaat is niet verplicht en vaak ook niet nodig bij de kantonrechter. De procedure is eenvoudig en bedoeld voor lichte overtredingen. Bij hogere boetes of complexere zaken kan het echter verstandig zijn om juridisch advies in te winnen of een advocaat mee te nemen. **Wat gebeurt er als ik niet betaal na een veroordeling door de kantonrechter?** Als u een boete niet betaalt, kan het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) overgaan tot incasso. Dit kan leiden tot extra kosten, loonbeslag of zelfs vervangende hechtenis. Het is belangrijk om tijdig contact op te nemen met het CJIB als u de boete niet kunt betalen om een betalingsregeling te treffen. **Kan ik een taakstraf krijgen in plaats van een boete?** Ja, de kantonrechter kan in sommige gevallen een taakstraf opleggen in plaats van een geldboete. Dit hangt af van de aard van de overtreding en uw persoonlijke omstandigheden. Een taakstraf bestaat meestal uit onbetaald werk, zoals schoonmaakwerkzaamheden of andere maatschappelijke dienstverlening. **Wat is het verschil tussen hechtenis en gevangenisstraf?** Hechtenis is een lichtere vrijheidsstraf die alleen wordt opgelegd bij overtredingen en maximaal 1 jaar duurt. Gevangenisstraf is zwaarder en wordt opgelegd bij misdrijven. Hechtenis wordt vaak uitgezeten in een huis van bewaring, terwijl gevangenisstraf in een gevangenis wordt uitgezeten. Bij de kantonrechter kan alleen hechtenis worden opgelegd. ### TL;DR De kantonrechter behandelt lichte overtredingen met een eenvoudige en snelle procedure, waarbij vaak geen advocaat nodig is. U kunt meestal kiezen om niet te verschijnen, en straffen zijn beperkt tot boetes, taakstraffen of maximaal 1 jaar hechtenis. Hoger beroep is alleen mogelijk bij boetes boven €50 of andere straffen. ### Key Takeaways - De kantonrechter behandelt alleen overtredingen, geen misdrijven. - Een advocaat is niet verplicht en vaak niet nodig bij de kantonrechter. - U kunt kiezen om niet te verschijnen, maar lees de oproep goed. - Straffen zijn beperkt: meestal een boete, soms een taakstraf of hechtenis (max. 1 jaar). - Hoger beroep is mogelijk onder bepaalde voorwaarden binnen 14 dagen.