Herziening van strafzaken

Herziening is een bijzonder rechtsmiddel om een onherroepelijke veroordeling te laten herzien. Het wordt ingezet bij nieuwe feiten of omstandigheden die wijzen op een gerechtelijke dwaling.

Wat is herziening?

Herziening (artikelen 457-481 Sv) is het enige rechtsmiddel om een onherroepelijke veroordeling aan te vechten. Het is bedoeld voor gevallen waarin later blijkt dat de veroordeling waarschijnlijk onjuist was.

Gronden voor herziening

Herziening is alleen mogelijk bij:

• Novum - Een nieuw feit of omstandigheid dat de rechter niet kende
• Het novum moet het ernstige vermoeden wekken dat de rechter anders zou hebben beslist

Voorbeelden van nova

• Nieuwe DNA-technieken die onschuld aantonen
• Een getuige die later bekent te hebben gelogen
• De "echte" dader die wordt gevonden
• Nieuwe wetenschappelijke inzichten

Procedure

1. Aanvraag bij de Hoge Raad
2. De procureur-generaal onderzoekt de aanvraag
3. Eventueel nader onderzoek door ACAS (Adviescommissie Afgesloten Strafzaken)
4. De Hoge Raad beslist of herziening gegrond is
5. Bij gegrondverklaring: verwijzing naar ander gerechtshof

Wie kan herzieningsaanvraag indienen?

• De veroordeelde (via advocaat)
• De procureur-generaal bij de Hoge Raad
• Na overlijden: bepaalde familieleden

Bekende herzieningszaken

Bekende Nederlandse herzieningszaken zijn de Schiedammer Parkmoord en de Puttense Moordzaak, waarbij onschuldigen na jaren werden vrijgesproken.

Veelgestelde vragen

Wat gebeurt er als ik verdacht ben van een misdrijf?

Je hebt recht op juridische hulp, je kunt zwijgen, en de politie moet je rechten uitleggen. Verdacht zijn is niet hetzelfde als schuldig.

Hoe lang kan ik in voorarrest worden gehouden?

Maximaal 10 dagen zonder proces, daarna moet rechter voorarrest goedkeuren. Voorarrest mag niet onbeperkt duren.

Wat is het verschil tussen een misdrijf en overtreding?

Een misdrijf is ernstiger en kan met gevangenisstraf worden bestraft. Een overtreding kan met geldboete worden afgehandeld.

Heb ik recht op een advocaat?

Ja, je hebt altijd recht op juridische bijstand. Dit kan gratis zijn als je dit niet kunt betalen.

Kan ik in hoger beroep gaan?

Ja, je kunt tegen de uitspraak in beroep gaan bij het gerechtshof.

## Veelgestelde vragen **Wanneer kan ik een herzieningsaanvraag indienen?** Je kunt een herzieningsaanvraag indienen als er nieuwe feiten of omstandigheden (nova) naar voren komen die de rechter niet kende tijdens de oorspronkelijke zaak. Deze nova moeten aantonen dat er een ernstig vermoeden bestaat dat de rechter anders had beslist, bijvoorbeeld door nieuwe DNA-bewijzen of een bekentenis van de echte dader. De veroordeling moet wel onherroepelijk zijn, wat betekent dat alle reguliere rechtsmiddelen (zoals hoger beroep) zijn uitgeput. **Hoe lang duurt een herzieningsprocedure?** Een herzieningsprocedure kan enkele maanden tot jaren duren, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en de noodzaak van nader onderzoek. Eerst onderzoekt de procureur-generaal de aanvraag, eventueel gevolgd door een advies van de ACAS. Daarna beslist de Hoge Raad of de herziening gegrond is. Als dat het geval is, wordt de zaak doorgestuurd naar een ander gerechtshof voor een nieuwe behandeling. **Kan ik zelf een herzieningsaanvraag indienen of heb ik een advocaat nodig?** Een herzieningsaanvraag moet via een advocaat worden ingediend. De veroordeelde kan dit niet zelf doen. De advocaat zorgt ervoor dat de aanvraag voldoet aan alle juridische eisen en dat de nova duidelijk en onderbouwd worden gepresenteerd. Ook familieleden van een overleden veroordeelde kunnen via een advocaat een aanvraag indienen. **Wat zijn de kosten van een herzieningsaanvraag?** De kosten van een herzieningsaanvraag kunnen variëren, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en de duur van de procedure. Je hebt in ieder geval een advocaat nodig, wat kosten met zich meebrengt. Als je onvoldoende financiële middelen hebt, kun je mogelijk een beroep doen op gesubsidieerde rechtsbijstand (toegevoegde advocaat). Daarnaast kunnen er kosten zijn voor deskundigenonderzoek, zoals DNA-analyses. **Wat gebeurt er als de Hoge Raad mijn herzieningsaanvraag gegrond verklaart?** Als de Hoge Raad je herzieningsaanvraag gegrond verklaart, wordt de zaak doorgestuurd naar een ander gerechtshof voor een nieuwe behandeling. Dit hof bekijkt de zaak opnieuw, inclusief de nieuwe feiten of omstandigheden. Het hof kan besluiten om de veroordeling te handhaven, de straf te wijzigen of de veroordeelde vrij te spreken. Je advocaat zal je hierbij begeleiden. **Kan ik een herzieningsaanvraag indienen als ik al ben vrijgesproken?** Nee, herziening is alleen mogelijk bij een onherroepelijke veroordeling. Als je al bent vrijgesproken, is er geen veroordeling om te herzien. Wel kan het Openbaar Ministerie in sommige gevallen in cassatie gaan tegen een vrijspraak, maar dit valt buiten de herzieningsprocedure. Herziening is specifiek bedoeld om gerechtelijke dwalingen bij veroordelingen recht te zetten. **Wat is het verschil tussen herziening en hoger beroep?** Hoger beroep is een regulier rechtsmiddel dat je kunt gebruiken als je het niet eens bent met een uitspraak, voordat deze onherroepelijk wordt. Herziening is een bijzonder rechtsmiddel dat pas kan worden ingezet na een onherroepelijke veroordeling, als er nieuwe feiten of omstandigheden naar voren komen die wijzen op een gerechtelijke dwaling. Herziening is dus geen tweede kans op een reguliere rechtsgang, maar een uitzonderlijke procedure. ### TL;DR Herziening is een bijzonder rechtsmiddel om een onherroepelijke veroordeling te laten herzien bij nieuwe feiten of omstandigheden die wijzen op een gerechtelijke dwaling. Het proces verloopt via de Hoge Raad en kan leiden tot een nieuwe behandeling van de zaak. Alleen een advocaat kan een herzieningsaanvraag indienen, en de procedure kan lang duren. ### Key Takeaways - Herziening is alleen mogelijk bij een onherroepelijke veroordeling en nieuwe feiten (nova) die een gerechtelijke dwaling aannemelijk maken. - De procedure verloopt via de Hoge Raad en kan leiden tot een nieuwe behandeling van de zaak door een ander gerechtshof. - Een herzieningsaanvraag moet altijd via een advocaat worden ingediend, ook door familieleden na overlijden van de veroordeelde. - Herziening is geen regulier rechtsmiddel zoals hoger beroep, maar een uitzonderlijke procedure voor ernstige gevallen. - De duur en kosten van een herzieningsprocedure kunnen aanzienlijk zijn, maar er zijn mogelijkheden voor gesubsidieerde rechtsbijstand.