De Wet open overheid (Woo) in Tilburg
De Wet open overheid (Woo) biedt inwoners van Tilburg, journalisten en ondernemers toegang tot overheidsinformatie. Deze wet, die de oude Wet openbaarheid van bestuur (Wob) heeft vervangen, stimuleert transparantie bij lokale en nationale overheden door zowel vrijwillige als op verzoek verstrekte documenten te regelen. Voor Tilburgers is dit cruciaal bij het opvragen van lokale zaken, zoals bouwvergunningen voor de Spoorzone of beleidsplannen voor de gemeente.
Wat houdt de Wet open overheid in voor Tilburg?
De Woo, kortweg Woo genoemd, bepaalt hoe overheidsinstanties zoals de Gemeente Tilburg informatie moeten delen met het publiek. Anders dan de Wob, die zich richtte op aanvragen, benadrukt de Woo actieve openbaarmaking. Lokale overheden moeten nuttige info standaard online zetten, bijvoorbeeld op de website van de Gemeente Tilburg, zonder dat je erom hoeft te vragen. Dit versterkt de transparantie en helpt Tilburgers om beter grip te krijgen op gemeentelijke beslissingen, zoals verkeersplannen in de binnenstad.
De wet geldt voor alle bestuursorganen, waaronder de Gemeente Tilburg, provincies en ministeries. Ze dekt diverse informatie, van lokale contracten en rapporten tot milieu-onderzoeken. Het doel is om inwoners van Tilburg te voorzien van kennis over overheidskeuzes, zodat ze actiever kunnen meedoen in de lokale democratie.
Wettelijke basis van de Wet open overheid
De Woo trad in werking op 1 mei 2022 en is vastgelegd in de Wet van 18 december 2018 tot wijziging van de Wet openbaarheid van bestuur en enkele andere wetten in verband met de invoering van een nieuw regime van openbaarmaking van overheidsinformatie (Bulletin van akten en besluiten 2019, 1). Belangrijke artikelen zijn:
- Artikel 3 Woo: Verplicht actieve openbaarmaking; de Gemeente Tilburg moet informatie delen als dit het algemeen belang dient, zoals openbare begrotingen.
- Artikel 4 Woo: Regelt passieve openbaarmaking op basis van verzoeken om informatie.
- Artikel 5.1 tot 5.4 Woo: Specificeren weigeringsgronden, waaronder privacy (artikel 5.1, lid 1, onder a) of nationale belangen (artikel 5.1, lid 1, onder b).
- Artikel 6 Woo: Bepaalt beslistermijnen voor verzoeken (normaal 4 weken).
De wet past binnen het bestuursrecht en verwijst naar de Grondwet (artikel 110), die openbaarheid als principe hanteert. Ze voldoet aan EU-regels, zoals Richtlijn 2003/4/EG voor milieu-informatie, relevant voor Tilburgse projecten zoals de aanleg van groene zones.
Verschillen met de Wet openbaarheid van bestuur (Wob)
De Woo ontwikkelt de Wob verder met significante aanpassingen. Hier een overzicht in tabelvorm, met focus op lokale toepassing in Tilburg:
| Aspect | Wet openbaarheid van bestuur (Wob) | Wet open overheid (Woo) |
|---|---|---|
| Focus | Hoofdzakelijk op verzoek (passief) | Combinatie van actieve en passieve openbaarmaking, zoals info op tilburg.nl |
| Weigeringsgronden | Uitgebreid en flexibel | Duidelijker omschreven, met belangenafweging voor lokale zaken |
| Termijnen | Vaak rekbaar en langer | Standaard 4 weken voor antwoorden van de Gemeente Tilburg |
| Reikwijdte | Beperkt tot papieren documenten | Uitgebreid tot digitale data en analyses, nuttig voor Tilburgse ondernemers |
Deze updates maken de Woo gebruiksvriendelijker, maar vragen om betere digitale systemen bij de Gemeente Tilburg.
Rechten en plichten onder de Wet open overheid in Tilburg
Als inwoner van Tilburg heb je onder de Woo heldere rechten op overheidsinformatie. Je kunt bij de Gemeente Tilburg of andere organen documenten aanvragen die zij in bezit hebben. De instantie beoordeelt dit op basis van het algemeen belang, behalve bij dringende redenen zoals privacy of bedrijfsgeheimen.
Je plichten zijn minimaal: geen belang hoeft te worden aangetoond, en verzoeken zijn kosteloos, behalve voor kopieën. Overheden moeten snel beslissen, weigeringen motiveren en een register bijhouden. Voor advies kun je terecht bij het Juridisch Loket Tilburg.
- Verzoek indienen: Stuur een brief of gebruik het online formulier op tilburg.nl.
- Antwoord afwachten: Binnen 4 weken, eventueel met verlenging.
- Bezwaar indienen: Bij weigering binnen 6 weken, te behandelen door de Rechtbank Zeeland-West-Brabant in Breda.
Praktische voorbeelden van de Wet open overheid in Tilburg
Stel, je bent bezorgd over de uitbreiding van de Willem II-stadionwijk in Tilburg. Via de Woo kun je milieu-effectrapporten (MER) opvragen op de site van de Gemeente Tilburg. Staat het er niet, dan volg je met een verzoek – binnen 4 weken moet het komen, tenzij het gevoelige info betreft, wat bij lokale ontwikkelingen zeldzaam is.
Een journalist in Tilburg die e-mails over het lokale coronabeleid wil, profiteert van de Woo's belangenafweging. In 2023 dwong de Raad van State een overheid tot openbaarmaking van notulen over vaccinatie, een precedent voor Tilburgse zaken.
Of een lokale ondernemer die aanbestedingscontracten opvraagt voor de Piushaven-ontwikkeling, om oneerlijke praktijken te checken.
Veelgestelde vragen over de Wet open overheid
Hieronder antwoorden op veelvoorkomende vragen. Voor meer info, bekijk ons artikel over Welke documenten kun je opvragen bij de overheid?. Bij vragen over Tilburgse toepassingen, contacteer het Juridisch Loket Tilburg.
Kun je onder de Woo informatie opvragen bij elke overheidsinstantie?
Ja, de Woo geldt voor alle bestuursorganen, zoals de Gemeente Tilburg, provincies en ministeries. Uitzonderingen zijn beperkt tot specifieke veiligheidsdiensten, maar voor lokale info zoals bij de gemeente is het breed toegankelijk.