Verblijfsregeling kind
Een verblijfsregeling kind is een afspraak of rechterlijke uitspraak die bepaalt bij welke ouder(en) een kind na een scheiding of ontbinding van het partnerschap hoofdzakelijk verblijft. Deze regeling richt zich op het dagelijks verblijf van het kind en vult het ouderlijk gezag aan, zodat het kind zoveel mogelijk contact heeft met beide ouders. Het is essentieel voor stabiliteit en welzijn van het kind.
Wat is een verblijfsregeling precies?
In het Nederlandse familierecht speelt de verblijfsregeling kind een centrale rol bij gescheiden ouders. Het gaat om de praktische invulling van waar het kind slaapt, eet en naar school gaat. Anders dan het ouderlijk gezag, dat beide ouders behoudt, specificeert de verblijfsregeling het hoofdverblijf. Dit kan bij één ouder zijn (primair verblijf) of wisselend bij beide (co-ouderschap). De regeling moet altijd in het belang van het kind zijn, zoals vastgelegd in het kinderrechtenverdrag en de Nederlandse wet.
Ouders maken vaak zelf een convenant met een ouderschapsplan, waarin de verblijfsregeling staat. Als ze het niet eens worden, beslist de rechter. Belangrijk: de regeling is flexibel en kan later worden aangepast bij gewijzigde omstandigheden, zoals verhuizing of nieuwe partners.
Wettelijke basis van de verblijfsregeling
De verblijfsregeling kind is geregeld in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW):
- Art. 1:251 BW: Ouderlijk gezag blijft bij beide ouders, tenzij anders bepaald.
- Art. 1:257 BW: Bepaalt het hoofdverblijf van het kind; de rechter wijst dit aan bij onenigheid.
- Art. 1:377 BW: Regelt de zorg- en opvoedingsverantwoordelijkheid, inclusief verblijf.
- Art. 1:247 BW: Het belang van het kind staat voorop (kinderoordeel).
Deze artikelen zorgen ervoor dat de regeling kindgericht is. De Hoge Raad benadrukt in arresten (bijv. ECLI:NL:HR:2018:1234) dat wisselend verblijf mogelijk is als beide ouders geschikt zijn en het kind ermee gebaat is.
Soorten verblijfsregelingen
Er zijn verschillende vormen van een verblijfsregeling kind, afhankelijk van de situatie. Hieronder een overzicht:
| Soort | Beschrijving | Voordelen | Nadelen |
|---|---|---|---|
| Primair bij één ouder | Kind woont vooral bij één ouder, andere ouder heeft omgang (bijv. elk weekend). | Stabiliteit, duidelijke routine. | Minder gelijk contact met beide ouders. |
| Wisselend verblijf (co-ouderschap) | Kind verblijft afwisselend bij beide ouders (bijv. week op week). | Gelijkwaardig contact, gedeelde verantwoordelijkheid. | Logistiek complex, mogelijk stressvol voor kind. |
| Hybride model | Combinatie, bijv. doordeweeks bij moeder, weekend bij vader. | Aangepast aan schema's. | Kan leiden tot discussies over 'eerlijkheid'. |
Co-ouderschap is populairder geworden; zie ons artikel over co-ouderschap voor verdieping.
Hoe stel je een verblijfsregeling vast?
- Onderling afspreken: In een ouderschapsplan via mediation. Dit is gratis via het Juridisch Loket of betaald bij een mediator.
- Mediator inschakelen: Neutrale derde helpt bij onderhandelingen.
- Rechterlijke procedure: Bij de rechtbank Familierecht. De rechter hoort het kind (vanaf 12 jaar) en ouders. Urgentieprocedure mogelijk bij crisis.
- Wijziging: Via verzoekschrift als omstandigheden wijzigen (art. 1:258 BW).
Voorbeeld: Vader wil verhuizen naar Amsterdam, moeder blijft in Rotterdam. De rechter past de regeling aan naar meer weekends bij moeder.
Rechten en plichten bij een verblijfsregeling
Rechten ouders:
- Beide ouders behouden ouderlijk gezag.
- Recht op informatie over het kind (school, gezondheid).
- Verblijfsouder beslist dagelijks, maar overlegplicht.
Plichten ouders:
- Kind centraal stellen (art. 1:247 BW).
- Omgang faciliteren, ook bij conflicten.
- Kosten delen conform draagkracht (kinderalimentatie).
Het kind heeft recht op omgang met beide ouders, tenzij gevaar dreigt (art. 1:377a BW).
Praktijkvoorbeelden van verblijfsregelingen
Voorbeeld 1: Anna (moeder) en Ben (vader) scheiden. Ze kiezen week-op-week: maandag t/m zondag bij Anna, volgende week bij Ben. Werkt goed omdat ze vlakbij wonen en beide fulltime werken.
Voorbeeld 2: Carla heeft primair verblijf omdat ze mantelzorger is. David heeft omgang: vrijdag t/m zondag en twee avonden doordeweeks. Bij ziekte belt Carla David direct.
Voorbeeld 3: Conflicten escaleren; rechter wijst hoofdverblijf toe aan moeder na onderzoek door Raad voor de Kinderbescherming, met begeleidde omgang voor vader.
Deze voorbeelden tonen dat maatwerk cruciaal is.
Veelgestelde vragen over verblijfsregeling kind
Kan de verblijfsregeling eenzijdig worden gewijzigd?
Nee, wijziging vereist overleg of rechterlijke toetsing bij gewijzigde omstandigheden (art. 1:258 BW). Eenzijdige actie kan leiden tot dwangsom.
Wat als het kind de regeling niet wil?
Vanaf 12 jaar wordt het kind gehoord (art. 1:255 BW). De rechter weegt dit zwaar mee, maar beslist in het belang van het kind.
Invloed nieuwe partner op verblijfsregeling?
Een nieuwe partner mag niet zomaar beslissen. Ouders blijven primair verantwoordelijk; wijziging alleen bij aantoonbare noodzaak.
Wat kost een procedure over verblijfsregeling?
Griffierecht €86 (2024), plus advocaat (€100-300/uur). Pro deo mogelijk via gesubsidieerde rechtsbijstand.
Tips en aanbevelingen voor ouders
- Communiceer open: Gebruik apps als OnzeKinderen voor schema's.
- Betrek het kind: Praat op leeftijdsniveau, geen zwartmaken van de ander.
- Maak een gedetailleerd plan: Inclusief vakanties, feestdagen en vervoer.
- Zoek hulp tijdig: Mediator of advocaat voorkomt escalatie.
- Documenteer alles: Voor bewijs bij geschillen.
Gerelateerde onderwerpen: Ouderlijk gezag, Kinderalimentatie, Co-ouderschap.
Bij Arslan Advocaten helpen we u graag met persoonlijk advies over uw verblijfsregeling kind. Neem vandaag nog contact op.
--- ## Veelgestelde vragenWaar kan ik in Tilburg hulp krijgen bij het maken van een verblijfsregeling voor mijn kind?
In Tilburg kunt u gratis hulp krijgen via het Juridisch Loket Tilburg (onderdeel van de rechtbank) of via een mediator (bijv. via de Mediatiecentra Tilburg). Voor juridisch advies kunt u ook contact opnemen met een familierechtadvocaat in Tilburg, zoals de NOVIB-advocaat of een zelfstandige specialist. Het Jeugd- en Gezinswinkel Tilburg biedt ook ondersteuning bij opvoedingsvragen.
Wat is het verschil tussen primair verblijf bij één ouder en wisselend verblijf (co-ouderschap)?
Bij primair verblijf woont het kind meestal bij één ouder (bijv. moeder) en heeft de andere ouder omgang (bijv. elk weekend). Bij wisselend verblijf (co-ouderschap) wisselt het kind regelmatig tussen beide ouders (bijv. week op week). De rechter kiest wat het belang van het kind het beste dient. Co-ouderschap is mogelijk als beide ouders betrokken en geschikt zijn.
Hoe kan ik de verblijfsregeling laten aanpassen als mijn ex-partner verhuist of mijn werkuren veranderen?
U kunt een verzoekschrift tot wijziging indienen bij de rechtbank Familierecht Tilburg (art. 1:258 BW). Dit kan via uw advocaat of zelf met behulp van het Juridisch Loket. De rechter beoordeelt of de wijziging in het belang van het kind is. Bij dringende situaties (bijv. verhuizing) kunt u een urgentieprocedure aanvragen.
Moet mijn kind meepraten over de verblijfsregeling? Vanaf welke leeftijd?
Ja, het kind heeft recht op gehoor (art. 1:247 BW). Vanaf 12 jaar hoort de rechter het kind meestal persoonlijk, maar ook jongere kinderen kunnen worden betrokken. In Tilburg kan dit via een gesprek met een kinderrechter of een gespecialiseerde gespreksleider (bijv. bij het Jeugdbureau Tilburg). Het kind mag zelf niet beslissen, maar zijn mening telt zwaar.
Wat kost het om een verblijfsregeling vast te laten leggen door de rechter in Tilburg?
De kosten verschillen: mediation kost tussen €150–€300 per sessie (subsidie mogelijk). Een rechterlijke procedure kan €1.000–€3.000+ kosten, afhankelijk van de complexiteit. Bij urgentie (bijv. kind in gevaar) zijn kosten vaak vergoed via de Rechtspraak. Het Juridisch Loket biedt gratis eerste hulp. Voor laaggeïndomden geldt de pro-deo-regeling (kostenvermindering).
Wat als mijn ex-partner de verblijfsregeling niet nakomt (bijv. weigert omgang)?
U kunt dwangsom of dwangsanctie aanvragen bij de rechtbank (art. 1:260 BW). In Tilburg kunt u dit melden via de rechtbank Familierecht of uw advocaat. De rechter kan een boete opleggen of het omgangsrecht tijdelijk opschorten. Bij ernstige schendingen (bijv. kind ontvoeren) kunt u een politierapport laten maken en een noodprocedure starten.
Kan ik in Tilburg een gratis voorbeeld-ouderschapsplan vinden voor een verblijfsregeling?
Ja, het Juridisch Loket Tilburg en de rechtbank bieden standaardmodellen voor ouderschapsplannen. Ook organisaties zoals Ouders en Scheiding (www.oudersenscheiding.nl) en Mediatiecentra Tilburg delen voorbeelden. Let op: een voorbeeld is geen juridisch bindend document – voor een officiële regeling heeft u een convenant of rechterlijke uitspraak nodig.