Stiefouderadoptie is de adoptie van een kind door de partner van een ouder. De stiefouder wordt dan de juridische ouder van het kind, naast de biologische ouder.
Wanneer stiefouderadoptie?
Stiefouderadoptie kan worden overwogen als:
- De andere biologische ouder is overleden
- De andere biologische ouder is onbekend
- De andere biologische ouder is uit de ouderlijke macht gezet
- De andere biologische ouder stemt in met adoptie
Voorwaarden
| Voorwaarde | Toelichting |
|---|
| Relatie met ouder | Getrouwd, geregistreerd partnerschap of 3+ jaar samenwonend |
| Verzorging | Minimaal 1 jaar het kind verzorgd |
| Leeftijdsverschil | Stiefouder minimaal 18 jaar ouder dan kind |
| Belang kind | Adoptie moet in belang van het kind zijn |
Toestemming
Voor stiefouderadoptie is toestemming nodig van:
- De partner (de biologische ouder)
- De andere biologische ouder (als deze gezag heeft of contact)
- Het kind vanaf 12 jaar
Vervangende toestemming
Als de andere biologische ouder geen toestemming geeft, kan de rechter vervangende toestemming geven als:
- Het kind niets meer van die ouder te verwachten heeft, of
- De weigering misbruik van het toestemmingsrecht is
Gevolgen
- Stiefouder wordt juridisch ouder
- Band met andere biologische ouder wordt verbroken
- Kind kan naam van stiefouder krijgen
- Kind wordt erfgenaam van stiefouder
- Onderhoudsplicht andere biologische ouder vervalt
Procedure
- Verzoekschrift bij rechtbank via advocaat
- Raad voor de Kinderbescherming doet onderzoek
- Zitting bij de rechter
- Rechter spreekt adoptie uit
Verliest mijn kind contact met de andere ouder na stiefouderadoptie?
Na stiefouderadoptie is er juridisch geen band meer met de andere ouder. Of er nog contact is, hangt af van afspraken. De rechter kan bij de adoptie een omgangsregeling vaststellen.
Kan de biologische ouder de adoptie tegenhouden?
Als de biologische ouder geen toestemming geeft, kan de rechter toch vervangende toestemming verlenen als dit in het belang van het kind is en de ouder het kind verwaarloost of geen contact heeft.
Verandert de naam van mijn kind automatisch?
Nee, bij de adoptie-uitspraak kan worden verzocht om naamswijziging. Het kind kan de naam van de stiefouder krijgen of een dubbele naam. De rechter beslist hierover.
## Veelgestelde vragen
**Hoe lang duurt de procedure voor stiefouderadoptie?**
De procedure duurt gemiddeld 6 tot 12 maanden. Het begint met het indienen van een verzoekschrift via een advocaat. Vervolgens doet de Raad voor de Kinderbescherming onderzoek (meestal 3-6 maanden). Daarna volgt een zitting bij de rechter. De totale duur hangt af van de complexiteit van de zaak, zoals het verkrijgen van toestemming van de andere biologische ouder of eventuele juridische bezwaren.
**Wat kost stiefouderadoptie en wie betaalt dit?**
De kosten variëren tussen €1.500 en €3.500, afhankelijk van de advocaatkosten en griffierechten. Dit omvat het verzoekschrift, het onderzoek van de Raad voor de Kinderbescherming en de gerechtelijke procedure. Meestal betaalt de verzoekende stiefouder deze kosten. In sommige gevallen kan er subsidie of rechtsbijstand worden aangevraagd als het inkomen laag is.
**Kan mijn kind na adoptie nog erven van de andere biologische ouder?**
Nee, na stiefouderadoptie verbreekt het kind juridisch de band met de andere biologische ouder. Dit betekent dat het kind geen erfgenaam meer is van die ouder, tenzij deze ouder het kind uitdrukkelijk in een testament als erfgenaam benoemt. Het kind erft wel automatisch van de stiefouder en de biologische ouder met wie de stiefouder samenleeft.
**Wat gebeurt er als de andere biologische ouder weigert toestemming te geven?**
Als de andere biologische ouder geen toestemming geeft, kan de rechter vervangende toestemming verlenen. Dit gebeurt als de rechter oordeelt dat het kind niets meer van die ouder te verwachten heeft (bijv. geen contact of verwaarlozing) of als de weigering misbruik van recht is. De rechter beslist altijd in het belang van het kind.
**Moet mijn kind ook toestemming geven voor de adoptie?**
Ja, als het kind 12 jaar of ouder is, moet het zelf toestemming geven. Jongere kinderen worden door de rechter gehoord als zij in staat zijn hun mening te uiten (meestal vanaf 6 jaar). De rechter weegt de mening van het kind mee, maar beslist uiteindelijk wat in het belang van het kind is.
**Kan ik de adoptie later ongedaan maken als de relatie met mijn partner stukloopt?**
Nee, stiefouderadoptie is definitief en kan niet zomaar worden teruggedraaid. Ook na een scheiding blijft de stiefouder juridisch ouder van het kind, met alle rechten en plichten (zoals onderhoudsplicht). Alleen in zeer uitzonderlijke gevallen, zoals bij fraude of dwaling, kan een adoptie worden herroepen.
**Hoe werkt het met de achternaam van mijn kind na adoptie?**
De achternaam verandert niet automatisch. Tijdens de adoptieprocedure kun je verzoeken om de naam van de stiefouder aan te nemen of een dubbele naam te vormen. De rechter beslist hierover, rekening houdend met het belang van het kind. Het kind kan bijvoorbeeld de naam van de stiefouder krijgen of een combinatie van beide achternamen.
### TL;DR
Stiefouderadoptie maakt een stiefouder juridisch ouder van het kind, met alle rechten en plichten. Het vereist toestemming van de biologische ouder(s) en het kind (vanaf 12 jaar), tenzij de rechter anders beslist. De adoptie verbreekt de juridische band met de andere biologische ouder en is definitief.
### Key Takeaways
- Stiefouderadoptie is alleen mogelijk als de andere biologische ouder overleden is, onbekend is, geen gezag heeft of toestemming geeft (of als de rechter vervangende toestemming verleent).
- De stiefouder moet minimaal 1 jaar voor het kind hebben gezorgd en minimaal 18 jaar ouder zijn dan het kind.
- Na adoptie verbreekt het kind juridisch de band met de andere biologische ouder, inclusief erfrecht en onderhoudsplicht.
- Het kind (vanaf 12 jaar) moet zelf toestemming geven voor de adoptie, en de rechter beslist altijd in het belang van het kind.
- De procedure duurt gemiddeld 6-12 maanden en vereist een advocaat, onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming en een rechterlijke uitspraak.