Shockschade is psychisch letsel dat ontstaat door het waarnemen van een ernstig ongeval of de directe gevolgen daarvan. Dit is een aparte vordering naast eventuele overlijdensschade.
Wat is shockschade?
Shockschade is psychisch letsel (zoals PTSS) dat ontstaat door:
- Het direct waarnemen van een ernstig ongeval
- De directe confrontatie met de gevolgen (lichaam zien)
- Het ontvangen van het bericht over het ongeval (beperkt erkend)
Voorwaarden (Taxibusarrest)
De Hoge Raad heeft voorwaarden gesteld:
- Er moet sprake zijn van een erkend psychiatrisch ziektebeeld
- Het ongeval moet aan de veroorzaker toe te rekenen zijn
- Er moet een nauwe affectieve relatie zijn met het slachtoffer
- De confrontatie moet voldoende direct zijn
Wie kan shockschade claimen?
| Relatie | Shockschade mogelijk? |
| Partner of ouder van slachtoffer | Ja, bij directe confrontatie |
| Kind van slachtoffer | Ja, bij directe confrontatie |
| Broer of zus | Mogelijk, nauwe band vereist |
| Vriend of collega | Alleen bij zeer nauwe band |
| Toevallige getuige | Niet als aparte claim op veroorzaker |
Bewijs
Voor shockschade moet u bewijzen:
- Een erkend psychiatrisch ziektebeeld (diagnose)
- Dit is veroorzaakt door de confrontatie
- De nauwe affectieve band met het slachtoffer
Vergoeding
Bij shockschade kunt u dezelfde schadeposten claimen als bij reguliere letselschade:
- Medische/psychologische behandeling
- Inkomensverlies
- Smartengeld
Kan ik shockschade claimen als ik het ongeval niet zag maar wel het lichaam?
Ja, de directe confrontatie met de ernstige gevolgen (zoals het lichaam zien) kan voldoende zijn. Het gaat om de directheid van de confrontatie.
Wat als ik pas later PTSS ontwikkel?
Vertraagde PTSS kan ook worden geclaimd als deze is ontstaan door de confrontatie met het ongeval. De verjaringstermijn begint te lopen als u bekend wordt met de schade.
Is shockschade hetzelfde als affectieschade?
Nee, dit zijn aparte vorderingen. Affectieschade is een vaste vergoeding voor verdriet. Shockschade is vergoeding voor psychiatrisch letsel en kan hoger zijn.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of ik recht heb op shockschade na een ongeval?**
U heeft mogelijk recht op shockschade als u een erkend psychiatrisch ziektebeeld (zoals PTSS) heeft ontwikkeld door het direct waarnemen van een ernstig ongeval of de directe gevolgen daarvan, zoals het zien van het lichaam. Daarnaast moet er een nauwe affectieve relatie zijn met het slachtoffer (bijv. partner, ouder of kind) en moet het ongeval aan de veroorzaker toe te rekenen zijn. Een medische diagnose is essentieel om uw claim te onderbouwen.
**Wat moet ik doen om shockschade te claimen?**
Begin met het verzamelen van bewijs: een officiële psychiatrische diagnose, documentatie van de confrontatie met het ongeval of de gevolgen, en bewijs van uw nauwe relatie met het slachtoffer (bijv. huwelijksakte, geboorteakte). Schakel een letselschadeadvocaat in om uw zaak te beoordelen en de claim in te dienen bij de aansprakelijke partij of diens verzekeraar. Houd rekening met de verjaringstermijn van vijf jaar na het ongeval.
**Kan ik shockschade claimen als ik alleen het nieuws over het ongeval heb gehoord?**
Dit is beperkt mogelijk, maar lastig. De Hoge Raad erkent shockschade door het ontvangen van een bericht alleen als dit bericht zo schokkend was dat het direct tot een psychiatrisch ziektebeeld leidde. Dit geldt vooral voor naasten die het bericht op een bijzonder ingrijpende manier ontvingen (bijv. een ouder die te horen krijgt dat hun kind is overleden). Een sterke medische onderbouwing is cruciaal.
**Hoeveel smartengeld kan ik krijgen voor shockschade?**
Het bedrag hangt af van de ernst van uw psychische klachten, de impact op uw dagelijks leven en de duur van de behandeling. Smartengeld voor shockschade varieert meestal tussen €1.000 en €50.000, afhankelijk van de omstandigheden. Daarnaast kunt u kosten voor behandeling en inkomensverlies claimen. Een letselschade-expert kan een realistische inschatting maken op basis van vergelijkbare zaken.
**Wat is het verschil tussen shockschade en affectieschade?**
Shockschade vergoedt psychisch letsel (bijv. PTSS) dat ontstaat door het waarnemen van een ongeval of de gevolgen ervan. Affectieschade is een vaste, lagere vergoeding (tot €20.000) voor naasten van een ernstig gewond of overleden slachtoffer, bedoeld als compensatie voor verdriet. Shockschade kan hoger uitvallen omdat het gaat om daadwerkelijk letsel met bijbehorende kosten, terwijl affectieschade een symbolische tegemoetkoming is.
**Kan een broer of zus shockschade claimen?**
Ja, maar alleen als er sprake is van een uitzonderlijk nauwe affectieve band, vergelijkbaar met die van ouders of partners. De rechter beoordeelt dit per geval. Bewijs zoals gezamenlijke huishoudens, intensieve zorgrelaties of andere sterke banden kan hierbij helpen. Voor broers en zussen is het lastiger dan voor directe familieleden, maar niet onmogelijk.
**Wat gebeurt er als de veroorzaker van het ongeval geen verzekering heeft?**
Als de veroorzaker onverzekerd of onbekend is, kunt u mogelijk een beroep doen op het Waarborgfonds Motorverkeer (bij verkeersongevallen) of het Schadefonds Geweldsmisdrijven (bij opzettelijke schade). Voor andere situaties kunt u de veroorzaker persoonlijk aanspreken, maar de kans op daadwerkelijke vergoeding is kleiner. Een advocaat kan u helpen de beste optie te kiezen.
### TL;DR
Shockschade is psychisch letsel (zoals PTSS) dat ontstaat door het waarnemen van een ernstig ongeval of de directe gevolgen ervan. Alleen naasten met een nauwe band met het slachtoffer kunnen dit claimen, mits ze een erkend psychiatrisch ziektebeeld hebben. De vergoeding omvat behandelkosten, inkomensverlies en smartengeld, maar bewijs is cruciaal.
### Key Takeaways
- Shockschade vereist een erkend psychiatrisch ziektebeeld (bijv. PTSS) en een directe confrontatie met het ongeval of de gevolgen ervan.
- Alleen personen met een nauwe affectieve relatie met het slachtoffer (zoals partners, ouders of kinderen) kunnen shockschade claimen; broers/zussen alleen bij uitzonderlijke banden.
- Bewijs is essentieel: een medische diagnose, documentatie van de confrontatie en bewijs van de relatie met het slachtoffer zijn nodig voor een succesvolle claim.
- De vergoeding voor shockschade omvat smartengeld, behandelkosten en inkomensverlies, en kan aanzienlijk hoger uitvallen dan affectieschade.
- De verjaringstermijn voor shockschade is vijf jaar na het ongeval of vanaf het moment dat u bekend raakt met de schade.