Een huwelijk kan nietig worden verklaard als het onder bepaalde omstandigheden is gesloten. Het huwelijk wordt dan geacht nooit te hebben bestaan.
Wat is nietigverklaring?
Bij nietigverklaring wordt het huwelijk met terugwerkende kracht ongedaan gemaakt. Het verschilt van echtscheiding: bij scheiding heeft het huwelijk wel bestaan, bij nietigverklaring niet.
Gronden voor nietigverklaring
| Grond | Toelichting |
|---|
| Bigamie | Één van beiden was al getrouwd |
| Te nauwe verwantschap | Verboden bloedverwantschap |
| Leeftijd | Één van beiden was te jong |
| Wilsgebrek | Dwang, bedreiging, dwaling |
| Curatele | Trouwen zonder vereiste toestemming |
| Schijnhuwelijk | Huwelijk alleen gesloten voor verblijfsvergunning |
Procedure
Nietigverklaring kan alleen via de rechter:
- Verzoekschrift indienen bij de rechtbank
- De rechter beoordeelt de grond
- Bij toewijzing: huwelijk nietig verklaard
- Kinderen blijven wettig
Wie kan nietigverklaring vragen?
- De echtgenoten zelf
- Het Openbaar Ministerie (bij schijnhuwelijk, bigamie)
- Belanghebbenden (soms)
Gevolgen
- Het huwelijk heeft juridisch nooit bestaan
- Geen recht op partneralimentatie
- Kinderen blijven wel wettig
- Vermogen moet worden verdeeld alsof er geen huwelijk was
Veelgestelde vragen
Is nietigverklaring hetzelfde als echtscheiding?
Nee. Bij nietigverklaring heeft het huwelijk nooit bestaan. Bij scheiding wel, maar wordt het beëindigd.
Wat gebeurt er met onze kinderen?
Kinderen uit een nietig verklaard huwelijk blijven wettig. Hun positie wordt niet aangetast.
Hoe lang na het huwelijk kan nietigverklaring nog?
Dit hangt af van de grond. Bij wilsgebreken vaak tot enkele jaren na ontdekking, bij bigamie is er geen termijn.
## Veelgestelde vragen
**Hoe vraag ik een nietigverklaring van mijn huwelijk aan?**
U start de procedure door een verzoekschrift in te dienen bij de rechtbank in uw regio. Dit doet u via een advocaat of, in sommige gevallen, zelf. In het verzoekschrift moet u duidelijk aangeven op welke grond u de nietigverklaring vraagt (bijv. bigamie of dwang). De rechter beoordeelt vervolgens of de grond geldig is. Bij toewijzing wordt het huwelijk met terugwerkende kracht nietig verklaard. Het is verstandig om juridisch advies in te winnen voordat u het verzoek indient.
**Kan ik alimentatie krijgen als mijn huwelijk nietig wordt verklaard?**
Nee, bij een nietigverklaring heeft het huwelijk juridisch nooit bestaan, waardoor er geen recht op partneralimentatie ontstaat. Dit is een belangrijk verschil met echtscheiding, waarbij alimentatie wel mogelijk is. Wel kunnen er afspraken gemaakt worden over de verdeling van gezamenlijke bezittingen of schulden, alsof er nooit een huwelijk is geweest. Voor kinderen uit het huwelijk blijft de onderhoudsplicht wel bestaan.
**Wat gebeurt er met onze gezamenlijke bezittingen en schulden na nietigverklaring?**
Na nietigverklaring wordt het vermogen verdeeld alsof het huwelijk nooit heeft bestaan. Dit betekent dat bezittingen en schulden teruggaan naar de oorspronkelijke eigenaar, tenzij er gezamenlijke aankopen zijn gedaan. In dat geval moet u afspraken maken over de verdeling. Het is raadzaam om een notaris of advocaat in te schakelen om de verdeling juridisch correct te regelen en conflicten te voorkomen.
**Kan mijn partner bezwaar maken tegen de nietigverklaring?**
Ja, uw partner kan bezwaar maken tegen het verzoek tot nietigverklaring. De rechter zal beide partijen horen en beoordelen of de grond voor nietigverklaring voldoende is onderbouwd. Als uw partner aantoont dat er geen geldige grond is (bijv. geen sprake was van dwang of bigamie), kan de rechter het verzoek afwijzen. Het is daarom belangrijk om sterke bewijzen te hebben voor uw verzoek.
**Hoe lang duurt de procedure voor nietigverklaring?**
De duur van de procedure hangt af van de complexiteit van de zaak en de werkdruk van de rechtbank. Gemiddeld duurt het tussen de 3 en 12 maanden voordat de rechter een uitspraak doet. Bij eenvoudige gevallen (bijv. bigamie met duidelijke bewijzen) kan het sneller gaan. Bij complexe zaken (bijv. wilsgebreken) kan het langer duren, vooral als er getuigen gehoord moeten worden.
**Wat zijn de kosten van een nietigverklaring?**
De kosten voor een nietigverklaring bestaan uit griffierechten (rond €300-€500, afhankelijk van de rechtbank) en eventuele advocaatkosten (variërend van €1.000 tot €3.000 of meer). Als u een laag inkomen heeft, kunt u mogelijk rechtsbijstand aanvragen via de Raad voor Rechtsbijstand. Daarnaast kunnen er extra kosten zijn voor bewijsstukken, vertalingen of een notaris als er vermogen verdeeld moet worden.
**Kan ik hertrouwen na een nietigverklaring?**
Ja, na een nietigverklaring kunt u direct hertrouwen, omdat het eerdere huwelijk juridisch nooit heeft bestaan. U hoeft geen wachttijd in acht te nemen, zoals bij een echtscheiding. Wel moet u er rekening mee houden dat de nietigverklaring officieel ingeschreven moet zijn in de registers van de burgerlijke stand voordat u een nieuw huwelijk kunt sluiten. Dit wordt meestal door de rechtbank geregeld.
### TL;DR
Een nietigverklaring maakt een huwelijk met terugwerkende kracht ongedaan, alsof het nooit heeft bestaan. Dit kan alleen via de rechter op specifieke gronden zoals bigamie, dwang of een schijnhuwelijk. Kinderen uit het huwelijk blijven wettig, maar er is geen recht op partneralimentatie en het vermogen wordt verdeeld alsof er nooit een huwelijk was.
### Key Takeaways
- Een huwelijk kan alleen nietig verklaard worden door de rechter op wettelijk vastgestelde gronden, zoals bigamie, dwang of een schijnhuwelijk.
- Bij nietigverklaring heeft het huwelijk juridisch nooit bestaan, in tegenstelling tot een echtscheiding waarbij het huwelijk wel heeft bestaan.
- Kinderen uit een nietig verklaard huwelijk blijven wettig, maar er is geen recht op partneralimentatie.
- De procedure voor nietigverklaring duurt gemiddeld 3 tot 12 maanden en brengt kosten met zich mee, zoals griffierechten en advocaatkosten.
- Na nietigverklaring kunt u direct hertrouwen, mits de nietigverklaring officieel is ingeschreven.