Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit drie pijlers: AOW, werkgeverspensioen en eigen pensioenopbouw. Samen zorgen deze voor inkomen na je pensioen.
De drie pijlers
| Pijler | Wat | Wie regelt het? |
|---|
| 1e pijler | AOW (basispensioen) | Overheid (SVB) |
| 2e pijler | Werkgeverspensioen | Pensioenfonds/verzekeraar |
| 3e pijler | Individueel pensioen | Zelf (lijfrente, banksparen) |
Eerste pijler: AOW
De AOW is het basispensioen van de overheid:
- Voor iedereen die de AOW-leeftijd bereikt
- Opgebouwd door in Nederland te wonen (2% per jaar)
- Hoogte afhankelijk van woonsituatie (alleen/samen)
- Volledige AOW na 50 jaar opbouw
Tweede pijler: werkgeverspensioen
Veel werknemers bouwen pensioen op via hun werkgever:
- Premie betaald door werkgever en/of werknemer
- Opgebouwd bij een pensioenfonds of verzekeraar
- Hoogte hangt af van salaris, dienstjaren en pensioenregeling
- Nieuwe Pensioenwet: overgang naar persoonlijk pensioenvermogen
Derde pijler: eigen opbouw
Je kunt zelf extra pensioen opbouwen:
- Lijfrente (verzekering of banksparen)
- Fiscaal voordeel: premie aftrekbaar
- Vooral interessant voor zzp'ers en mensen zonder werkgeverspensioen
Veelgestelde vragen
Heb ik genoeg pensioen?
Check je pensioenopbouw op mijnpensioenoverzicht.nl. Daar zie je je AOW en opgebouwde werkgeverspensioenen.
Bouw ik pensioen op als zzp'er?
Als zzp'er bouw je vaak geen werkgeverspensioen op. Je kunt zelf pensioen opbouwen via de derde pijler.
Wat verandert er met de nieuwe Pensioenwet?
Het pensioenstelsel gaat over naar een persoonlijk pensioenvermogen. Je ziet beter wat je hebt opgebouwd, maar er is geen gegarandeerde uitkering meer.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of ik recht heb op AOW?**
Je hebt recht op AOW als je in Nederland woont of werkt en de AOW-leeftijd bereikt (momenteel 67 jaar). Je bouwt per jaar dat je tussen je 15e en AOW-leeftijd in Nederland woont 2% AOW op. Check je opbouw via mijnpensioenoverzicht.nl of de SVB. Let op: buitenlandse perioden tellen niet mee, tenzij er sociale-zekerheidsverdragen zijn.
**Wat gebeurt er met mijn pensioen als ik van baan wissel?**
Je opgebouwde pensioen blijft behouden bij je oude pensioenfonds of verzekeraar. Bij je nieuwe werkgever bouw je nieuw pensioen op. Je kunt je oude pensioen soms meenemen (waardeoverdracht), maar dit is niet altijd voordelig. Vergelijk de regelingen en laat je adviseren door je nieuwe pensioenuitvoerder of een onafhankelijk adviseur.
**Hoeveel belasting betaal ik over mijn pensioenuitkeringen?**
Pensioenuitkeringen vallen onder box 1 en worden belast als inkomen. Het tarief hangt af van je totale inkomen (AOW + pensioen + eventueel ander inkomen). In 2024 betaal je tot €75.518 36,97% belasting, daarboven 49,5%. Over je AOW betaal je daarnaast 17,9% premie volksverzekeringen (tot €40.021). Check de actuele tarieven op belastingdienst.nl.
**Kan ik eerder met pensioen gaan dan de AOW-leeftijd?**
Ja, maar dit heeft gevolgen. Je AOW start pas op de officiële AOW-leeftijd, dus je moet de periode ertussen zelf overbruggen. Je werkgeverspensioen kan vaak eerder ingaan (soms vanaf 60 jaar), maar met een lagere uitkering. Bespreek de mogelijkheden met je pensioenuitvoerder. Voor zzp'ers is een eigen overbruggingsplan nodig.
**Wat is het verschil tussen een uitkeringsovereenkomst en een premieovereenkomst?**
Bij een uitkeringsovereenkomst (final pay of middelloon) krijg je een gegarandeerde uitkering gebaseerd op je salaris en dienstjaren. Bij een premieovereenkomst (DC-regeling) spaar je een kapitaal dat bij pensionering wordt omgezet in een uitkering. De nieuwe Pensioenwet schakelt over naar persoonlijke pensioenvermogens, waarbij het risico meer bij de deelnemer komt te liggen.
**Hoe werkt pensioenopbouw bij deeltijdwerk?**
Bij deeltijdwerk bouw je pensioen op over je daadwerkelijke salaris. Voor de AOW maakt het niet uit: je bouwt gewoon 2% per jaar op. Bij werkgeverspensioen hangt de hoogte af van je regeling. Bij een middelloonregeling telt je deeltijdsalaris mee, bij een eindloonregeling je laatstverdiende salaris. Check je pensioenreglement of vraag je werkgever om duidelijkheid.
**Wat moet ik regelen als ik ga emigreren?**
Bij emigratie stopt je AOW-opbouw, tenzij je premies blijft betalen via de SVB. Je opgebouwde AOW-rechten blijven behouden, maar de uitkering kan lager uitvallen door internationale afspraken. Je werkgeverspensioen blijft meestal staan, maar check of je het kunt meenemen. Overleg met de SVB en je pensioenuitvoerder over de gevolgen en mogelijkheden.
### TL;DR
Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit drie pijlers: AOW (overheid), werkgeverspensioen (via je baan) en eigen opbouw (bijv. lijfrente). De AOW is een basispensioen voor iedereen, terwijl het werkgeverspensioen afhangt van je salaris en dienstjaren. Sinds 2023 verandert het stelsel naar persoonlijke pensioenvermogens, waarbij je meer inzicht krijgt maar ook meer risico draagt.
### Key Takeaways
- Je bouwt AOW op door in Nederland te wonen (2% per jaar), met een volledige uitkering na 50 jaar opbouw
- Werkgeverspensioen is vaak de grootste pijler en hangt af van je salaris, dienstjaren en de pensioenregeling van je werkgever
- De nieuwe Pensioenwet introduceert persoonlijke pensioenvermogens, waardoor je meer inzicht krijgt maar ook meer risico loopt
- Zzp'ers en mensen zonder werkgeverspensioen kunnen zelf extra pensioen opbouwen via de derde pijler (bijv. lijfrente of banksparen)
- Check je totale pensioenopbouw op mijnpensioenoverzicht.nl en laat je adviseren bij grote levensgebeurtenissen (baanwissel, emigratie, etc.)