Het Kelderluik-arrest
Het kelderluik-arrest is een cruciale uitspraak van de Hoge Raad uit 1968 die aansprakelijkheid regelt voor gebreken in gebouwen. Een passant viel door een open kelderluik en raakte zwaar gewond. De Hoge Raad hield de eigenaar verantwoordelijk via risicoaansprakelijkheid, zonder bewijs van schuld. Dit is fundamenteel voor Tilburgse slachtoffers van uitglijden en vallen die schade willen claimen via de Rechtbank Zeeland-West-Brabant in Breda.
Wat is het Kelderluik-arrest?
Het kelderluik-arrest (Hoge Raad 5 november 1968, NJ 1969/10) betreft een 14-jarige jongen in Amsterdam die door een open kelderluik viel. De winkelier had het luik voor leveringen opengemaakt zonder afzetting of waarschuwing. De jongen claimde letselschade en de Hoge Raad oordeelde dat het luik een gebrek vormde in de gebouwopzet, met abnormaal risico voor voorbijgangers.
Dit arrest vestigde risicoaansprakelijkheid voor gebrekkige gebouwen. Het focust op objectief risico in plaats van schuld, wat claims vereenvoudigt voor slachtoffers in Tilburg, zoals bij ongevallen in de Heuvelstraat of Spoorzone. Het past bij bredere thema's als uitglijden en vallen, waar voetgangers kwetsbaar zijn door slecht onderhoud.
Essentie: een gebouw is gebrekkig als het niet voldoet aan verwachte eigenschappen, leidend tot schade. Dit omvat trappen, hekjes en trottoirs in Tilburgse wijken.
Wettelijke basis
Het arrest is vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek Boek 6, Titel 3, Afdeling 5, met name artikel 6:174 BW: "De bezitter van een gebouw of werk is aansprakelijk voor schade aan derden door een gebrek daarin." Dit is pure risicoaansprakelijkheid; geen nalatigheid vereist.
Artikel 6:175 BW omschrijft gebrek als afwijking van redelijke verwachtingen bij normaal gebruik. Denk aan open luiken zonder borden, gladde ondergrond of losse hekken. De bezitter (eigenaar of huurder in Tilburg) is verantwoordelijk, behalve bij overmacht of eigen schuld (art. 6:101 BW). Raadpleeg het Juridisch Loket Tilburg voor advies.
In de praktijk combineert men dit met artikel 6:162 BW (onrechtmatige daad) bij nalatigheid. Arresten als het Schilderarrest (HR 1994) breidden het uit, maar het kelderluik-arrest blijft kern voor onroerend goed.
Praktische voorbeelden
Dit arrest speelt dagelijks mee in Tilburgse letselzaken. Stel: u struikelt over een kapot putdeksel op een stoep in de Binnenstad. De Gemeente Tilburg als bezitter is aansprakelijk onder art. 6:174 BW. Claim medische kosten, loonverlies en smartengeld zonder nalatigheidsbewijs.
Of: in een Tilburgs flat glijdt een bewoner uit op een natte trap zonder antislip. Bij nalaten door de VvE geldt het arrest. Rechters toetsen aan NEN-normen (bijv. NEN 3215). In een zaak bij de Rechtbank Zeeland-West-Brabant (Breda, 2023) kreeg een slachtoffer €28.000 na een val door een gebrekkig balkonhek in een woonwijk.
Ondernemers in Tilburg: zet een kelderluik af met hekken en borden bij gebruik, anders riskeert u claims zoals in het arrest.
Rechten en plichten
Als Tilburgs slachtoffer van een gebrek claimt u volledige vergoeding, zoals:
- Medische kosten: ziekenhuis en therapie.
- Inkomensverlies: uitval salaris.
- Smartengeld: €1.000-€50.000 voor leed.
- Overig: hulp in huis of reisjes.
De bezitter moet onderhouden en herstellen (art. 6:174 lid 2 BW). Verjaring: 5 jaar (art. 3:310 BW). Meld bij politie, fotografeer en bel het Juridisch Loket Tilburg.
Vergelijking met andere aansprakelijkheidsgronden
| Aansprakelijkheidstype | Basis | Bewijsvereiste | Voorbeeld |
|---|---|---|---|
| Risicoaansprakelijkheid (Kelderluik) | Art. 6:174 BW | Gebrek in gebouw | Val door open luik in Tilburg |
| Onrechtmatige daad | Art. 6:162 BW | Schuld/nalatigheid | Gladde vloer door verwaarlozing |
| Warenwet | Art. 6:185 BW | Productgebrek | Defect hekwerk in winkel |
What rights do tenants have?
Tenants have rights to habitable housing, protection against unfair eviction, and access to dispute resolution.
Can a landlord raise the rent?
Yes, but only within legal limits and with proper notice, usually once per year.
When can a landlord evict a tenant?
Only for specific legal reasons such as non-payment of rent or violation of lease terms, with proper notice.
What is the security deposit for?
The security deposit covers damages beyond normal wear and tear. It must be returned after the lease ends.
Who pays for repairs in a rental?
Landlords are responsible for structural repairs; tenants are responsible for maintaining cleanliness.