Jeugdzorg omvat alle vormen van hulp en ondersteuning voor kinderen en gezinnen. Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdhulp via de Jeugdwet.
Wat valt onder jeugdhulp?
- Opvoedondersteuning en gezinsbegeleiding
- Psychische hulp voor kinderen (jeugd-ggz)
- Begeleiding bij gedragsproblemen
- Hulp bij een verstandelijke beperking
- Pleegzorg en residentiële opvang
- Jeugdbescherming en jeugdreclassering
Toegang tot jeugdhulp
| Via | Toelichting |
|---|
| Gemeente/wijkteam | Eerste aanspreekpunt voor hulpvragen |
| Huisarts | Kan doorverwijzen naar specialistische hulp |
| School | Zorgcoördinator kan verwijzen |
| Veilig Thuis | Bij zorgen over veiligheid |
| Kinderrechter | Bij gedwongen hulp (OTS, uithuisplaatsing) |
Vrijwillige vs. gedwongen hulp
De meeste jeugdhulp is vrijwillig. Alleen bij ernstige zorgen over de veiligheid kan de rechter gedwongen hulp opleggen via een OTS of uithuisplaatsing.
Gecertificeerde instellingen
Gecertificeerde instellingen (GI's) voeren kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering uit. Zij hebben speciale bevoegdheden en staan onder toezicht van de Inspectie.
Kosten
Jeugdhulp via de gemeente is gratis voor ouders. De gemeente betaalt de kosten. Er is geen eigen bijdrage voor jeugdhulp.
Klachten over jeugdzorg
Bij klachten over jeugdzorg kunt u terecht bij:
- De klachtencommissie van de instelling
- Het AKJ (Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg)
- De gemeentelijke ombudsman
- De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
Kan ik zelf kiezen welke hulpverlener ik krijg?
U kunt uw voorkeur aangeven, maar de gemeente bepaalt welke hulp wordt ingekocht. Bij specialistische hulp via de huisarts heeft u meer keuzevrijheid. Bij gedwongen hulp heeft u minder keuze.
Hoe lang duurt jeugdhulp?
De duur verschilt per situatie. Sommige hulp is kortdurend (enkele maanden), andere hulp kan jaren duren. Periodiek wordt geëvalueerd of de hulp nog nodig is.
Kan jeugdhulp worden geweigerd?
Vrijwillige jeugdhulp kunt u weigeren. Als er ernstige zorgen zijn over de veiligheid van uw kind, kan de rechter echter gedwongen hulp opleggen via een kinderbeschermingsmaatregel.
## Veelgestelde vragen
**Hoe vraag ik jeugdhulp aan voor mijn kind?**
Neem eerst contact op met het wijkteam van uw gemeente of uw huisarts. Zij beoordelen samen met u welke hulp nodig is. Bij acute zorgen over de veiligheid van uw kind kunt u direct contact opnemen met Veilig Thuis (0800-2000). De gemeente beslist uiteindelijk welke hulp wordt toegekend en regelt de financiering. Zorg dat u duidelijke informatie heeft over de problemen en wat u al heeft geprobeerd.
**Wat is het verschil tussen vrijwillige en gedwongen jeugdhulp?**
Vrijwillige jeugdhulp krijgt u in overleg met de gemeente en kunt u altijd stopzetten. Gedwongen hulp wordt opgelegd door de kinderrechter als er ernstige zorgen zijn over de veiligheid van het kind, bijvoorbeeld bij verwaarlozing of mishandeling. Dit kan een ondertoezichtstelling (OTS) of uithuisplaatsing inhouden. Bij gedwongen hulp heeft u minder zeggenschap over de hulpverlening.
**Moet ik betalen voor jeugdhulp?**
Nee, jeugdhulp via de gemeente is gratis voor ouders en kinderen. De gemeente betaalt de kosten van de hulpverlening. Er geldt geen eigen bijdrage, ook niet voor specialistische hulp zoals jeugd-ggz of pleegzorg. Wel kunnen er kosten zijn voor extra activiteiten buiten de hulpverlening om, zoals sportclubs of vakanties.
**Wat kan ik doen als ik het niet eens ben met een beslissing over jeugdhulp?**
U kunt bezwaar maken tegen een beslissing van de gemeente via de bezwaarprocedure. Neem eerst contact op met uw contactpersoon bij het wijkteam. Als dit niet helpt, kunt u een formeel bezwaarschrift indienen bij de gemeente. Voor onafhankelijk advies kunt u terecht bij het AKJ (Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg) of de gemeentelijke ombudsman.
**Hoe lang duurt het voordat jeugdhulp start?**
Dit verschilt per situatie en gemeente. Bij lichte problemen kan hulp binnen enkele weken starten. Bij complexe problemen of wachtlijsten kan het enkele maanden duren. In acute noodsituaties (bijvoorbeeld bij direct gevaar) kan hulp vaak binnen 24 uur worden ingezet. Vraag bij uw gemeente naar de verwachte wachttijden voor de specifieke hulp die u nodig heeft.
**Kan ik zelf een hulpverlener kiezen voor mijn kind?**
U kunt uw voorkeur aangeven voor een bepaalde hulpverlener of instelling, maar de gemeente bepaalt uiteindelijk welke hulp wordt ingekocht. Bij specialistische hulp via de huisarts (zoals jeugd-ggz) heeft u vaak meer keuzevrijheid. Bij gedwongen hulp (via de kinderrechter) heeft u minder invloed op de keuze van de hulpverlener.
**Wat gebeurt er als mijn kind uit huis wordt geplaatst?**
Een uithuisplaatsing gebeurt alleen als de rechter dit noodzakelijk vindt voor de veiligheid van uw kind. Uw kind gaat dan tijdelijk in een pleeggezin of residentiële setting wonen. U behoudt het ouderlijk gezag, maar de gecertificeerde instelling krijgt bepaalde bevoegdheden. Er wordt altijd gewerkt aan een terugkeer naar huis als de situatie veilig is. U heeft recht op contact met uw kind, tenzij de rechter anders beslist.
### TL;DR
Jeugdhulp biedt ondersteuning aan kinderen en gezinnen bij opvoed- en ontwikkelingsproblemen. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de organisatie en financiering van deze hulp, die in principe gratis is. Hulp kan vrijwillig of gedwongen (via de rechter) worden ingezet, afhankelijk van de ernst van de situatie.
### Key Takeaways
- Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdhulp en jeugdzorg
- Jeugdhulp is gratis voor ouders en kinderen, zonder eigen bijdrage
- De meeste jeugdhulp is vrijwillig, maar bij ernstige zorgen kan de rechter gedwongen hulp opleggen
- Bij klachten of bezwaar kunt u terecht bij de instelling, het AKJ, de ombudsman of de Inspectie
- De duur en vorm van jeugdhulp verschilt per situatie en wordt periodiek geëvalueerd