De IOAZ (Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen) is een uitkering voor oudere zelfstandigen die hun bedrijf hebben moeten beëindigen. Je vermogen telt niet mee.
Wat is de IOAZ?
De IOAZ is bedoeld voor zelfstandig ondernemers die:
- 55 jaar of ouder zijn (of gedeeltelijk arbeidsongeschikt)
- Hun bedrijf hebben beëindigd of gaan beëindigen
- Minimaal 10 jaar zelfstandige zijn geweest (of 3 van de laatste 5 jaar)
- Een inkomen onder het sociaal minimum hebben
Voorwaarden IOAZ
| Voorwaarde | Toelichting |
|---|
| Leeftijd | 55 jaar of ouder (of gedeeltelijk arbeidsongeschikt) |
| Werkverleden | Minimaal 1.225 uur per jaar als zelfstandige gewerkt |
| Duur ondernemerschap | 10 jaar of 3 van de laatste 5 jaar |
| Bedrijfsbeëindiging | Bedrijf (bijna) beëindigd door onvoldoende inkomsten |
| Inkomen | Verwacht inkomen onder sociaal minimum |
Voordelen IOAZ boven bijstand
- Geen vermogenstoets: je spaargeld en eigen huis tellen niet mee
- Bedrijfsvermogen: opbrengst verkoop bedrijf hoef je niet op te maken
- Pensioenvoorziening: afgezonderd pensioenvermogen blijft buiten beschouwing
Hoogte IOAZ-uitkering
De IOAZ vult je inkomen aan tot de bijstandsnorm:
- Alleenstaande: € 1.281 netto per maand (2024)
- Gehuwden/samenwonenden: € 1.830 netto per maand samen
Aanvragen
Je vraagt IOAZ aan bij je gemeente, bij voorkeur voordat je je bedrijf beëindigt. Je hebt nodig:
- Jaarrekeningen van de laatste 3 jaar
- Bewijs van bedrijfsbeëindiging of plan daartoe
- Uittreksel Kamer van Koophandel
Veelgestelde vragen
Kan ik IOAZ aanvragen terwijl mijn bedrijf nog loopt?
Ja, je kunt IOAZ aanvragen tot 18 maanden voordat je verwacht te stoppen. Dit is zelfs aan te raden voor een soepele overgang.
Telt de verkoopopbrengst van mijn bedrijf mee?
Nee, bij de IOAZ wordt je vermogen niet getoetst. De opbrengst van je bedrijfsverkoop hoef je niet eerst op te maken.
Moet ik solliciteren met een IOAZ-uitkering?
Ja, ook met IOAZ heb je de plicht om te zoeken naar werk en mee te werken aan re-integratie.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of ik recht heb op de IOAZ-uitkering?**
Je hebt recht op IOAZ als je 55 jaar of ouder bent (of gedeeltelijk arbeidsongeschikt), minimaal 10 jaar zelfstandig ondernemer bent geweest (of 3 van de laatste 5 jaar), je bedrijf (bijna) beëindigt en een inkomen onder het sociaal minimum hebt. Controleer je werkverleden: je moet minimaal 1.225 uur per jaar als zelfstandige hebben gewerkt. Vraag bij twijfel een check aan bij je gemeente of een juridisch adviseur.
**Wat gebeurt er als ik mijn bedrijf nog niet heb beëindigd, maar wel IOAZ wil aanvragen?**
Je kunt IOAZ al aanvragen tot 18 maanden voordat je je bedrijf daadwerkelijk beëindigt. Dit is zelfs aan te raden, omdat het de overgang soepeler maakt. Je moet dan wel aantonen dat je van plan bent te stoppen, bijvoorbeeld met een bedrijfsbeëindigingsplan of een intentieverklaring. De gemeente beoordeelt of je in aanmerking komt.
**Hoe hoog is de IOAZ-uitkering en hoe wordt deze berekend?**
De IOAZ vult je inkomen aan tot de bijstandsnorm. In 2024 is dit € 1.281 netto per maand voor alleenstaanden en € 1.830 netto per maand voor gehuwden of samenwonenden. Je inkomen wordt vergeleken met deze norm en het verschil wordt aangevuld. Je vermogen (zoals spaargeld of een eigen huis) telt niet mee bij de berekening.
**Moet ik mijn bedrijf verkopen om in aanmerking te komen voor IOAZ?**
Nee, je hoeft je bedrijf niet per se te verkopen. Het is voldoende als je aantoont dat je je bedrijf (bijna) hebt beëindigd vanwege onvoldoende inkomsten. Dit kan ook betekenen dat je je bedrijf tijdelijk stillegt of afbouwt. De gemeente beoordeelt of je voldoet aan de voorwaarden voor bedrijfsbeëindiging.
**Wat zijn de verschillen tussen IOAZ en bijstand?**
Het grootste verschil is dat IOAZ geen vermogenstoets heeft: je spaargeld, eigen huis of opbrengst van bedrijfsverkoop tellen niet mee. Ook hoef je je pensioenvoorziening niet aan te spreken. Bij bijstand moet je eerst je vermogen opmaken voordat je recht hebt op een uitkering. Daarnaast is IOAZ specifiek bedoeld voor oudere zelfstandigen, terwijl bijstand voor iedereen geldt.
**Kan ik IOAZ combineren met een klein inkomen uit bijvoorbeeld een bijbaan?**
Ja, je kunt IOAZ combineren met een klein inkomen, maar dit inkomen wordt wel meegenomen in de berekening van je uitkering. De IOAZ vult je totale inkomen aan tot de bijstandsnorm. Als je inkomen uit een bijbaan hoger is dan het sociaal minimum, kom je mogelijk niet meer in aanmerking voor IOAZ. Bespreek je situatie met de gemeente.
**Wat gebeurt er als ik na het ontvangen van IOAZ weer een bedrijf start?**
Als je weer een bedrijf start, vervalt je recht op IOAZ. Je moet dit direct melden bij de gemeente. Afhankelijk van je nieuwe inkomen en situatie, kun je mogelijk overstappen naar een andere uitkering of regeling. Het is belangrijk om dit tijdig te bespreken om problemen met terugvordering te voorkomen.
### TL;DR
De IOAZ is een uitkering voor oudere zelfstandigen (55+) die hun bedrijf beëindigen en een inkomen onder het sociaal minimum hebben. Je vermogen telt niet mee, wat een groot voordeel is ten opzichte van bijstand. Je kunt de uitkering al aanvragen voordat je stopt, mits je aan de voorwaarden voldoet.
### Key Takeaways
- IOAZ is bedoeld voor zelfstandigen van 55 jaar of ouder (of gedeeltelijk arbeidsongeschikt) die hun bedrijf beëindigen en een inkomen onder het sociaal minimum hebben.
- Je vermogen (spaargeld, eigen huis, bedrijfsverkoopopbrengst) telt niet mee bij de IOAZ, in tegenstelling tot bijstand.
- Je kunt IOAZ al aanvragen tot 18 maanden voordat je je bedrijf beëindigt, wat een soepele overgang mogelijk maakt.
- De uitkering vult je inkomen aan tot de bijstandsnorm: € 1.281 netto per maand voor alleenstaanden en € 1.830 netto voor gehuwden/samenwonenden (2024).
- Je moet blijven solliciteren en meewerken aan re-integratie, ook met een IOAZ-uitkering.