Tegen uitspraken van de rechtbank kun je hoger beroep instellen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Dit is de hoogste bestuursrechter voor veel zaken.
Wanneer naar de Raad van State?
De Afdeling bestuursrechtspraak behandelt hoger beroep in:
- Omgevingsrecht (vergunningen, [bestemmingsplannen](https://rechtshulptilburg.nl/encyclopedie/bestemmingsplanwijziging-schade))
- Vreemdelingenrecht
- Subsidies
- Algemene bestuursrechtelijke zaken
Termijn hoger beroep
De termijn voor hoger beroep is 6 weken na de uitspraak van de rechtbank.
Griffierecht hoger beroep
| Type | Bedrag 2024 |
|---|
| Particulier | € 284 |
| Rechtspersoon | € 568 |
Procedure hoger beroep
- Indienen hogerberoepschrift
- Verweerschrift [bestuursorgaan](https://rechtshulptilburg.nl/encyclopedie/bestuursorgaan-identificeren)
- Eventueel repliek en dupliek
- Zitting
- Uitspraak
Wat toetst de Raad van State?
De Raad van State toetst:
- Of de rechtbank het recht juist heeft toegepast
- Of de rechtbank de feiten juist heeft vastgesteld
- De grieven (bezwaren) tegen de uitspraak van de rechtbank
Veelgestelde vragen
Kan ik nieuwe bewijsstukken indienen in hoger beroep?
In principe wel, maar er kunnen beperkingen gelden. Nieuwe feiten en omstandigheden kunnen worden meegenomen.
Hoe lang duurt hoger beroep?
Gemiddeld 9-15 maanden, afhankelijk van de complexiteit van de zaak.
Is de uitspraak van de Raad van State definitief?
Ja, tegen uitspraken van de Raad van State is geen hoger beroep meer mogelijk. Alleen herziening in uitzonderingsgevallen.
## Veelgestelde vragen
**Wat moet ik doen als ik de termijn van 6 weken voor hoger beroep dreig te missen?**
Als u de termijn dreigt te missen, kunt u een verzoek om herstel van de termijn indienen bij de Raad van State. Dit moet u zo snel mogelijk doen, met een duidelijke motivering waarom u de termijn niet heeft gehaald (bijvoorbeeld door overmacht). De Raad beslist of het verzoek wordt toegewezen. Zonder geldige reden of bij te late indiening vervalt uw recht op hoger beroep.
**Kan ik zelf hoger beroep instellen of heb ik een advocaat nodig?**
U mag zelf hoger beroep instellen bij de Raad van State; een advocaat is niet verplicht. Wel is het raadzaam om juridische hulp in te schakelen, omdat de procedure complex is en de Raad streng toetst op formele eisen. Een fout in het beroepschrift kan leiden tot niet-ontvankelijkheid. Voor rechtspersonen of ingewikkelde zaken is professionele bijstand vaak verstandig.
**Hoe dien ik een hogerberoepschrift in en wat moet erin staan?**
Het hogerberoepschrift moet u schriftelijk indienen bij de Raad van State, per post of digitaal via het webportaal. Het moet minimaal bevatten: uw naam/adres, de uitspraak waar u tegen in beroep gaat, uw grieven (concrete bezwaren), en een ondertekening. Vermeld ook het griffierecht en voeg eventuele bewijsstukken toe. Gebruik het standaardformulier van de Raad voor een correcte indiening.
**Wat gebeurt er als het bestuursorgaan niet reageert op mijn hoger beroep?**
Als het bestuursorgaan geen verweerschrift indient, betekent dit niet automatisch dat u wint. De Raad van State beoordeelt uw zaak nog steeds op inhoud en kan alsnog oordelen dat de oorspronkelijke uitspraak terecht was. Het ontbreken van een verweer kan echter wel in uw voordeel werken, omdat de Raad dan alleen uw argumenten hoort. Zorg dus altijd voor een sterke onderbouwing van uw grieven.
**Kan ik de Raad van State vragen om een voorlopige voorziening?**
Ja, tijdens de hoger beroepsprocedure kunt u een verzoek om voorlopige voorziening indienen als u direct bescherming nodig heeft. Dit is bijvoorbeeld relevant als een vergunning of uitkering per direct wordt stopgezet. De Raad beslist snel (vaak binnen 2 weken) of de uitvoering van de uitspraak wordt opgeschort tot de definitieve uitspraak. Dit verzoek loopt parallel aan het hoger beroep.
**Wat zijn de kosten van hoger beroep naast het griffierecht?**
Naast het griffierecht (€284 of €568) kunnen extra kosten ontstaan, zoals advocaatkosten (€1.500–€5.000), kosten voor deskundigenrapporten, of reiskosten voor de zitting. Als u wint, kunt u soms (een deel van) deze kosten vergoed krijgen van het bestuursorgaan. Vraag vooraf een kostenraming aan uw advocaat en check of uw rechtsbijstandsverzekering de kosten dekt.
**Hoe bereid ik me voor op de zitting bij de Raad van State?**
Bereid u goed voor door: 1) uw grieven kort en duidelijk op te schrijven, 2) bewijsstukken te ordenen, 3) antwoorden te oefenen op mogelijke vragen van de rechters, en 4) eventueel een advocaat of deskundige mee te nemen. Tijdens de zitting krijgt u beperkt spreektijd (vaak 10–15 minuten). Wees zakelijk, noem alleen relevante feiten en reageer rustig op tegenargumenten.
### TL;DR
Hoger beroep bij de Raad van State is mogelijk tegen uitspraken van de rechtbank in bestuurszaken, zoals omgevingsrecht of vreemdelingenrecht. De termijn is 6 weken en het griffierecht bedraagt €284 (particulieren) of €568 (rechtspersonen). De procedure duurt gemiddeld 9–15 maanden en de uitspraak is definitief.
### Key Takeaways
- Hoger beroep moet binnen 6 weken na de rechtbankuitspraak worden ingesteld, anders vervalt het recht.
- De Raad van State toetst zowel de juridische als feitelijke aspecten van de zaak, maar geen nieuwe feiten (tenzij uitzonderlijk).
- Een advocaat is niet verplicht, maar juridische hulp vergroot de kans op succes door de complexe procedure.
- Het griffierecht is €284 voor particulieren en €568 voor rechtspersonen (tarieven 2024).
- De uitspraak van de Raad van State is definitief; alleen herziening in uitzonderlijke gevallen is mogelijk.