Als ongehuwde vader heeft u niet automatisch gezag over uw kind. Sinds 2023 krijgt u bij erkenning wel automatisch gezag, maar voor oudere erkenningen moet u gezag apart aanvragen.
Automatisch gezag sinds 2023
Sinds 1 januari 2023 krijgt een vader die zijn kind erkent automatisch gezamenlijk gezag met de moeder. Dit geldt voor erkenningen vanaf die datum.
Gezag aanvragen (voor 2023)
Vaders die hun kind vóór 2023 hebben erkend, moeten gezag apart aanvragen:
Gezamenlijk verzoek (met toestemming moeder)
- Vul het formulier 'Verzoek gezamenlijk gezag' in
- Beide ouders ondertekenen
- Stuur naar de rechtbank
- Geen zitting nodig, aantekening in gezagsregister
Eenzijdig verzoek (zonder toestemming moeder)
- Verzoekschrift via advocaat indienen
- Motiveren waarom gezag in belang van kind is
- Rechtbank beoordeelt het verzoek
- Moeder kan verweer voeren
- Rechter beslist
Voorwaarden eenzijdig verzoek
De rechter wijst gezag toe als:
- De vader een band heeft met het kind
- Gezag in het belang van het kind is
- Er geen onaanvaardbaar risico is voor het kind
Gezagsregister
Het gezag wordt aangetekend in het gezagsregister van de rechtbank. Dit is openbaar en kan worden geraadpleegd via rechtspraak.nl.
| Situatie | Gezag vader |
|---|
| Getrouwd bij geboorte | Automatisch |
| Geregistreerd partnerschap | Automatisch |
| Erkenning na 1-1-2023 | Automatisch bij erkenning |
| Erkenning vóór 1-1-2023 | Aanvragen bij rechtbank |
Kost het geld om gezag aan te vragen?
Een gezamenlijk verzoek is gratis. Bij een eenzijdig verzoek (via advocaat) betaalt u griffierecht en advocaatkosten. Bij een laag inkomen komt u mogelijk in aanmerking voor gesubsidieerde rechtsbijstand.
Kan de moeder gezag weigeren?
Als moeder weigert mee te werken aan gezamenlijk gezag, kan de vader een eenzijdig verzoek indienen. De rechter beoordeelt dan of gezag in het belang van het kind is. Weigering van de moeder is op zichzelf geen reden om gezag niet toe te kennen.
Hoe lang duurt de procedure?
Een gezamenlijk verzoek wordt binnen enkele weken verwerkt. Een eenzijdig verzoek duurt langer, gemiddeld 3-6 maanden, afhankelijk van of de Raad voor de Kinderbescherming wordt ingeschakeld.
## Veelgestelde vragen
**Hoe vraag ik gezag aan als de moeder meewerkt?**
Als de moeder instemt, vult u samen het formulier 'Verzoek gezamenlijk gezag' in. Beide ouders ondertekenen het formulier en sturen het naar de rechtbank. Er is geen zitting nodig; het gezag wordt binnen enkele weken in het gezagsregister aangetekend. Dit is een gratis procedure. Zorg dat alle gegevens correct zijn ingevuld om vertraging te voorkomen.
**Wat als de moeder geen gezag wil geven?**
Als de moeder weigert mee te werken, kunt u een eenzijdig verzoek indienen via een advocaat. U moet motiveren waarom gezag in het belang van het kind is, bijvoorbeeld door aan te tonen dat u een band met het kind heeft. De rechter beslist uiteindelijk, waarbij het kinderbelang centraal staat. Deze procedure duurt gemiddeld 3-6 maanden.
**Hoeveel kost het om gezag aan te vragen?**
Een gezamenlijk verzoek (met toestemming van de moeder) is gratis. Bij een eenzijdig verzoek betaalt u griffierecht (ongeveer €100-€300) en advocaatkosten (variërend per zaak). Heeft u een laag inkomen? Dan komt u mogelijk in aanmerking voor gesubsidieerde rechtsbijstand, waarbij de kosten (deels) worden vergoed.
**Hoe lang duurt het voordat ik gezag heb?**
Een gezamenlijk verzoek wordt meestal binnen enkele weken verwerkt. Een eenzijdig verzoek duurt langer, gemiddeld 3 tot 6 maanden, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en of de Raad voor de Kinderbescherming wordt ingeschakeld. Zorg dat alle documenten volledig zijn om vertraging te voorkomen.
**Krijg ik automatisch gezag als ik mijn kind erken?**
Sinds 1 januari 2023 krijgt u automatisch gezamenlijk gezag bij erkenning. Voor erkenningen vóór 2023 moet u gezag apart aanvragen, zelfs als u het kind al erkend heeft. Check de datum van erkenning om te weten of u een aanvraag moet doen. Dit geldt niet voor gehuwde vaders of geregistreerde partners; zij hebben automatisch gezag.
**Wat zijn de voorwaarden voor een eenzijdig verzoek?**
De rechter wijst gezag toe als u aantoont dat u een band met het kind heeft, gezag in het belang van het kind is en er geen onaanvaardbaar risico voor het kind bestaat. U moet dit motiveren in uw verzoekschrift. De moeder kan verweer voeren, maar haar weigering is op zichzelf geen reden om gezag niet toe te kennen.
**Hoe controleer ik of ik gezag heb?**
Het gezag wordt aangetekend in het gezagsregister van de rechtbank. Dit register is openbaar en kunt u raadplegen via rechtspraak.nl. U kunt ook een uittreksel aanvragen bij de rechtbank waar het verzoek is ingediend. Dit is handig als u bijvoorbeeld een paspoort voor uw kind moet aanvragen.
### TL;DR
Sinds 2023 krijgt een vader automatisch gezag bij erkenning, maar voor oudere erkenningen moet dit apart aangevraagd worden. Met toestemming van de moeder is dit eenvoudig en gratis; zonder toestemming verloopt het via een advocaat en duurt het langer. Het kinderbelang staat altijd centraal bij de beslissing van de rechter.
### Key Takeaways
- Sinds 1 januari 2023 krijgt een vader automatisch gezamenlijk gezag bij erkenning van het kind.
- Voor erkenningen vóór 2023 moet gezag apart aangevraagd worden, met of zonder toestemming van de moeder.
- Een gezamenlijk verzoek (met toestemming) is gratis en wordt binnen enkele weken verwerkt.
- Een eenzijdig verzoek (zonder toestemming) verloopt via een advocaat en duurt gemiddeld 3-6 maanden.
- De rechter beslist altijd op basis van het belang van het kind, waarbij de band met de vader en eventuele risico’s worden meegewogen.