Bij schade die veel consumenten raakt, kunnen belangenorganisaties collectief procederen. Denk aan de woekerpolisaffaire of dieselgate. Sinds 2020 kan ook schadevergoeding collectief worden gevorderd.
Wat zijn collectieve acties?
Een collectieve actie is een rechtszaak waarbij een organisatie namens een groep gedupeerden procedeert. Voordelen:
- Lagere kosten per persoon
- Meer macht tegenover grote bedrijven
- Efficiënter dan duizenden individuele zaken
WAMCA (sinds 2020)
De Wet Afwikkeling Massaschade in Collectieve Actie (WAMCA) maakt het mogelijk om collectief schadevergoeding te vorderen. Voorheen kon alleen een verklaring voor recht worden gevraagd.
Wie mag procederen?
Alleen belangenorganisaties die voldoen aan eisen:
- Stichting of vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
- Opkomen voor gelijksoortige belangen
- Voldoende representatief
- Voldoende middelen en deskundigheid
Bekende voorbeelden
- Woekerpolisaffaire
- Dieselgate (sjoemelsoftware)
- Privacyschendingen door techbedrijven
- Effectenlease (aandelenlease)
Opt-out of opt-in?
Bij een WAMCA-procedure geldt opt-out: je valt automatisch onder de uitspraak tenzij je je expliciet afmeldt. Bij sommige andere procedures moet je je juist aanmelden (opt-in).
Veelgestelde vragen
Wat is mijn retourrecht?
Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.
Hoe lang geldt de wettelijke garantie?
Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.
Kan ik rente eisen over schulden?
Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.
Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?
Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.
Wat is een kredietovereenkomst?
Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of ik onderdeel ben van een collectieve actie?**
Je wordt meestal geïnformeerd via de media, de website van de belangenorganisatie of een brief als je bekend bent bij de organisator. Bij een WAMCA-procedure (opt-out) val je automatisch onder de claim, tenzij je je afmeldt. Controleer altijd of jouw zaak vergelijkbaar is met de geclaimde schade en of de organisatie representatief is voor jouw belangen.
**Wat zijn de kosten voor mij als ik meedoe aan een collectieve actie?**
Meestal betaal je niets vooraf. Belangenorganisaties werken vaak op basis van 'no cure, no pay' of een vast tarief dat wordt verrekend uit de eventuele schadevergoeding. Soms vragen ze een kleine bijdrage voor administratiekosten. Lees altijd de voorwaarden van de organisatie voordat je meedoet.
**Hoe meld ik me af bij een opt-out procedure (WAMCA)?**
Je kunt je afmelden door een schriftelijke verklaring te sturen naar de belangenorganisatie of de rechtbank, afhankelijk van de procedure. Dit moet meestal binnen een bepaalde termijn (vaak 3-6 maanden na aankondiging). Check de website van de organisatie of de rechtbank voor specifieke instructies en deadlines.
**Hoe lang duurt een collectieve actie gemiddeld?**
Een collectieve actie kan enkele jaren duren, afhankelijk van de complexiteit van de zaak, het aantal betrokken partijen en de bereidheid tot schikking. Eenvoudige zaken kunnen binnen 1-2 jaar worden afgerond, terwijl complexe zaken zoals Dieselgate jaren in beslag kunnen nemen.
**Kan ik zelf nog een individuele claim indienen als ik meedoe aan een collectieve actie?**
Nee, als je meedoet aan een collectieve actie, kun je meestal niet tegelijkertijd een individuele claim indienen voor dezelfde schade. Je kunt wel kiezen om je af te melden van de collectieve actie en alsnog zelf naar de rechter te stappen, maar dit kan duurder en risicovoller zijn.
**Wat gebeurt er als de collectieve actie wordt afgewezen?**
Als de rechter de collectieve actie afwijst, kun je meestal nog steeds individueel procederen, tenzij je hier afstand van hebt gedaan. De kosten van de collectieve actie worden niet op de deelnemers verhaald. Het is wel mogelijk dat je alsnog individuele juridische stappen moet ondernemen.
**Hoe wordt de schadevergoeding verdeeld bij een succesvolle collectieve actie?**
De verdeling hangt af van de afspraken die de belangenorganisatie heeft gemaakt. Vaak wordt de schadevergoeding verdeeld op basis van de omvang van de individuele schade. Soms wordt er een vast bedrag per deelnemer uitgekeerd. De organisatie houdt meestal een deel in voor kosten en honorarium.
### TL;DR
Collectieve acties stellen belangenorganisaties in staat om namens groepen gedupeerden schadevergoeding te vorderen. Sinds 2020 kan dit via de WAMCA-procedure (opt-out), waarbij je automatisch meedoet tenzij je je afmeldt. Het proces is efficiënter en goedkoper dan individuele claims, maar kan jaren duren.
### Key Takeaways
- Alleen erkende belangenorganisaties (stichtingen/verenigingen) mogen collectieve acties starten onder de WAMCA.
- Bij een opt-out procedure (WAMCA) val je automatisch onder de claim, tenzij je je afmeldt binnen de gestelde termijn.
- Collectieve acties zijn kostenefficiënter dan individuele claims, maar kunnen jaren duren.
- Je kunt niet tegelijkertijd meedoen aan een collectieve actie en een individuele claim indienen voor dezelfde schade.
- Schadevergoedingen worden verdeeld volgens de afspraken van de belangenorganisatie, vaak naar rato van de individuele schade.