Civiele procedure tegen de overheid

Soms moet je naar de civiele rechter om schadevergoeding van de overheid te krijgen. Dit is het geval bij hoge schade of feitelijke handelingen.

Wanneer naar de civiele rechter?

Je gaat naar de civiele rechter bij:

• Schade hoger dan € 25.000
• Schade door feitelijk handelen (geen besluit)
• Privaatrechtelijk handelen van de overheid
• Wanneer de bestuursrechter niet bevoegd is

Procedure

1. Stel de overheid aansprakelijk (brief)
2. Dagvaard de overheid voor de rechtbank
3. Processtukken uitwisselen (conclusies)
4. Zitting
5. Vonnis

Kosten

Kostenpost	Bedrag
Griffierecht	Afhankelijk van vordering
Advocaatkosten	Vaak verplicht bij hogere vorderingen
Deurwaarderskosten	Voor dagvaarding

Formele rechtskracht

Let op de leer van de formele rechtskracht:

• Een besluit waartegen geen beroep meer openstaat, geldt als rechtmatig
• Je kunt dan niet via de civiele rechter alsnog schadevergoeding krijgen
• Daarom: altijd tijdig bezwaar en beroep instellen!

Veelgestelde vragen

## Veelgestelde vragen **Wanneer kan ik een civiele procedure tegen de overheid starten?** Je kunt een civiele procedure starten als je schadevergoeding wilt van de overheid en één van de volgende situaties van toepassing is: de schade is hoger dan €25.000, de schade is veroorzaakt door feitelijk handelen (geen formeel besluit), de overheid heeft privaatrechtelijk gehandeld, of de bestuursrechter is niet bevoegd. Het is belangrijk om eerst de overheid schriftelijk aansprakelijk te stellen voordat je naar de rechter stapt. **Wat zijn de stappen in een civiele procedure tegen de overheid?** De procedure verloopt in vijf stappen: 1) Stel de overheid aansprakelijk via een brief, 2) dagvaard de overheid voor de rechtbank, 3) wissel processtukken (conclusies) uit met de tegenpartij, 4) woon de zitting bij, en 5) wacht op het vonnis. Het is verstandig om een advocaat in te schakelen, vooral bij hogere vorderingen, omdat dit vaak verplicht is. **Wat kost een civiele procedure tegen de overheid?** De kosten bestaan uit griffierecht (afhankelijk van de hoogte van je vordering), advocaatkosten (vaak verplicht bij hogere vorderingen) en deurwaarderskosten voor het betekenen van de dagvaarding. Als je wint, kan de rechter de overheid veroordelen om (een deel van) de proceskosten te betalen, maar dit dekt meestal niet alle gemaakte kosten. **Wat is de leer van de formele rechtskracht en waarom is dit belangrijk?** De leer van de formele rechtskracht houdt in dat een besluit van de overheid waartegen geen bezwaar of beroep meer openstaat, als rechtmatig wordt beschouwd. Dit betekent dat je geen schadevergoeding meer kunt eisen via de civiele rechter als je niet tijdig bezwaar of beroep hebt ingesteld. Het is daarom cruciaal om altijd binnen de wettelijke termijnen bezwaar te maken. **Kan ik zonder advocaat een civiele procedure tegen de overheid starten?** Bij de kantonrechter (voor vorderingen tot €25.000) is een advocaat niet verplicht, maar bij de rechtbank (voor hogere vorderingen) wel. Omdat procedures tegen de overheid vaak complex zijn, is het aan te raden om juridische bijstand in te schakelen, ook als dit niet verplicht is. Dit vergroot je kans op een succesvol resultaat. **Hoe lang duurt een civiele procedure tegen de overheid gemiddeld?** Een civiele procedure tegen de overheid duurt gemiddeld 1 tot 2 jaar, afhankelijk van de complexiteit van de zaak, de werklast van de rechtbank en eventuele vertragingen. Het is belangrijk om rekening te houden met deze tijdsduur, vooral als je afhankelijk bent van een snelle oplossing voor je schadevergoeding. **Wat gebeurt er als ik de procedure win?** Als je de procedure wint, zal de rechter de overheid veroordelen om je schade te vergoeden. Daarnaast kan de overheid veroordeeld worden om (een deel van) de proceskosten te betalen. Houd er echter rekening mee dat de toegewezen proceskostenvergoeding vaak lager is dan de werkelijk gemaakte kosten. Je ontvangt het vonnis schriftelijk en kunt dit laten uitvoeren door een deurwaarder. ### TL;DR Een civiele procedure tegen de overheid is mogelijk bij schade boven €25.000, feitelijk handelen of privaatrechtelijk optreden. De procedure duurt gemiddeld 1-2 jaar en vereist vaak een advocaat. Let op de formele rechtskracht: tijdig bezwaar maken is essentieel om schadevergoeding te kunnen claimen. ### Key Takeaways - Start een civiele procedure bij schade boven €25.000 of feitelijk handelen van de overheid. - De procedure verloopt via dagvaarding, uitwisseling van processtukken, zitting en vonnis. - Advocaat is verplicht bij de rechtbank (voor vorderingen boven €25.000). - Houd rekening met kosten zoals griffierecht, advocaatkosten en deurwaarderskosten. - Tijdig bezwaar en beroep instellen is cruciaal om formele rechtskracht te voorkomen.