Brussel II-ter-verordening voor inwoners van Tilburg

Brussel II-ter-verordening

De Brussel II-ter-verordening is een Europese regelgeving die richtlijnen biedt voor de bevoegdheid, erkenning en uitvoering van familierechtelijke vonnissen, zoals bij scheidingen en ouderlijke verantwoordelijkheden, binnen de Europese Unie. Voor Tilburgers met internationale familiebanden zorgt deze verordening voor een consistente benadering bij grensoverschrijdende geschillen, met extra focus op het voorkomen van kinderontvoering en het waarborgen van kinderrechten.

Wat houdt de Brussel II-ter-verordening in voor Tilburg?

De Brussel II-ter-verordening, formeel Verordening (EU) 2019/1111, bepaalt welke rechtbanken in EU-landen bevoegd zijn voor huwelijks- en ouderlijke zaken. Deze bijgewerkte versie van de voormalige Brussel IIa-verordening is sinds 1 augustus 2022 van kracht. Voor burgers in Tilburg is dit cruciaal bij internationale familierechtelijke kwesties, bijvoorbeeld een scheiding met een partner uit een ander EU-land. De regels gelden in alle EU-landen behalve Denemarken en voorkomen 'forum shopping', waarbij partijen een voordelige rechtbank zoeken.

Een kernpunt is de prioriteit voor kinderwelzijn. De verordening legt strenge beperkingen op aan het verplaatsen van kinderen over grenzen om rechtszaken te ontwijken. Ze integreert elementen van het Haags Kinderontvoeringsverdrag uit 1980, maar stemt deze af op EU-specifieke situaties. In Tilburg kunt u voor advies over zulke zaken terecht bij het Juridisch Loket Tilburg, dat gratis ondersteuning biedt aan inwoners.

Wettelijke basis in Nederland en Tilburg

Als direct toepasselijke EU-verordening geldt de Brussel II-ter-verordening volledig in Nederland. Relevante artikelen omvatten:

• Artikel 1 tot 3: Beschrijven het bereik, zoals huwelijksontbindingen (echtscheiding, samenlevingsbeëindiging) en ouderlijke kwesties (voogdij, woonplaats, omgang).
• Artikelen 5 tot 18: Stellen regels voor bevoegdheid, met nadruk op de gebruikelijke woonplaats van het kind.
• Artikelen 19 tot 39: Regelen erkenning en uitvoering van beslissingen, met een gestroomlijnde methode zonder exequatur (geen losse erkenningsstap).
• Artikelen 40 tot 55: Adresseren kinderontvoering, inclusief voorschriften voor snelle terugkeer en het recht van het kind om gehoord te worden.

In Nederland wordt dit geïntegreerd via de Wet conflictenrecht familierecht en valt onder de Rechtbank Zeeland-West-Brabant in Breda, die bevoegd is voor Tilburg. De Raad voor de Kinderbescherming speelt ook een rol. Voor specifieke info over grensoverschrijdende scheidingen, bekijk ons artikel over internationale echtscheiding. De Gemeente Tilburg biedt aanvullende lokale ondersteuning bij familieconflicten.

Toepassingsgebied met Tilburg-perspectief

Deze verordening is relevant voor internationale familierechtzaken in de EU, waaronder:

• Scheidingen of ontbindingen waar partners in diverse EU-landen wonen, zoals een Tilburger met een partner in België.
• Geschillen over de woonplaats of het gezag over kinderen onder de 18.
• Grensoverschrijdende kinderontvoering, bijvoorbeeld als een ouder uit Tilburg met het kind naar een ander EU-land vertrekt zonder akkoord.

Ze dekt geen erfrecht of alimentatie (daarvoor gelden Brussel I of Rome III). Voor niet-EU-situaties passen bilaterale akkoorden of het Haagse Verdrag toe.

Bevoegdheid in familierecht voor Tilburg

De competente rechtbank hangt af van de gewone verblijfplaats van het kind (artikel 8). Woont het kind in Tilburg, dan is de Rechtbank Zeeland-West-Brabant in Breda bevoegd, ongeacht waar de ouders leven. Uitzonderingen omvatten:

• Prorogatie (artikel 12): Partijen kunnen gezamenlijk een andere rechtbank aanwijzen.
• Restbevoegdheid (artikel 18): Bij gebrek aan andere opties kan de rechtbank van de nationaliteit van de partners oordelen.

Dit systeem blokkeert manipulatie van jurisdictie door kinder-verplaatsing. Praktisch gezien kan een rechter in Breda beslissen over een kind dat recent in Tilburg woonde, zelfs als het nu in een naburig land is.

Erkenning en uitvoering in de praktijk

Vonnissen uit EU-landen worden direct erkend in andere lidstaten (artikel 40), zonder extra stappen. Voor uitvoering dient u een eenvoudig verzoek in bij de lokale autoriteit, zoals een deurwaarder in Tilburg. Belangrijke updates in de ter-versie:

• Versnelde trajecten: Beslissingen bij kinderontvoering binnen 6 weken.
• Recht op gehoor voor kinderen (artikel 28): Kinderen vanaf 8 jaar (of eerder als passend) worden gehoord, in persoon of digitaal.

Een overzichtstabel ter vergelijking met Brussel IIa:

Voorbeelden relevant voor Tilburg

Neem een koppel uit Tilburg en Breda dat scheidt, met de moeder en kinderen in Tilburg en de vader in België. De Brussel II-ter-verordening wijst de Rechtbank Zeeland-West-Brabant in Breda toe voor de ouderlijke regeling. Een vonnis over verblijf wordt rechtstreeks in België uitgevoerd, bijvoorbeeld door de jeugdrechtbank daar.

Of: Een ouder ontvoert een kind uit Tilburg naar Duitsland voor een betere uitkomst. De Bredase rechtbank kan directe terugkeer bevelen, die in Duitsland wordt afgedwongen. In 2022 registreerde Nederland rond de 150 zulke grensoverschrijdende incidenten, met impact op regio's als Tilburg.