Bevoegdheid van het bestuursorgaan in Tilburg
De bevoegdheid van het bestuursorgaan gaat over de wettelijke autoriteit van lokale overheden, zoals de Gemeente Tilburg, om beslissingen te nemen die Tilburgse inwoners direct aangaan. Mist een orgaan deze bevoegdheid, dan is het besluit ongeldig of aanvechtbaar, met grote impact op uw positie. Dit artikel belicht bevoegdheid binnen het bestuursrecht, met focus op Tilburg.
Wat betekent bevoegdheid in het Tilburgse bestuursrecht?
In het Nederlandse bestuursrecht, inclusief voor Tilburg, is bevoegdheid van het bestuursorgaan een kernprincipe. Een instantie zoals de Gemeente Tilburg mag uitsluitend optreden als de wet dat toestaat. Dit waarborgt voorspelbaarheid en voorkomt machtsmisbruik. Bevoegdheid splitst in materiële bevoegdheid (mag het gaan over dit thema?) en formele bevoegdheid (mag juist deze instantie of persoon besluiten?).
Denk aan een aanvraag voor een omgevingsvergunning bij de Gemeente Tilburg voor een uitbouw in de wijk Het Zand. Slechts met wettelijke bevoegdheid kan de gemeente beslissen. Dit geldt voor alle besluiten in het bestuursrecht.
Wettelijke grondslag
De Algemene wet bestuursrecht (Awb) is leidend. Relevante bepalingen:
- Artikel 3:1 Awb: Bevoegdheid alleen bij expliciete wettelijke toekenning.
- Artikel 3:2 Awb: Geen bevoegdheid als een ander orgaan prioriteit heeft.
- Artikel 3:40 Awb: Onttrekking van bevoegdheid door superieure instantie.
- Artikel 6:13 Awb: Bezwaar tegen onbevoegde besluiten.
Deze voorschriften zijn dwingend; afwijken mag enkel bij wettelijke uitzondering.
Vormen van bevoegdheid
Er bestaan diverse bevoegdheidstypen. Overzicht in tabel:
| Soort bevoegdheid | Toelichting | Tilburgs voorbeeld |
|---|---|---|
| Materiële bevoegdheid | Autorisatie voor een specifiek onderwerp. | Gemeente Tilburg over omgevingsvergunningen (Omgevingswet). |
| Formele bevoegdheid | Voor een bepaald persoon of orgaan. | Burgemeester Tilburg voor horecavergunningen, niet de wethouder. |
| Exclusieve bevoegdheid | Enkel dit orgaan is gerechtigd. | Provincie Noord-Brabant voor N261-wegen nabij Tilburg. |
| Overgedragen bevoegdheid | Doorverwezen naar ander orgaan. | Gemeente Tilburg schakelt Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant in voor milieucontroles. |
Tilburgse praktijkvoorbeelden
Voorbeeld 1: Een parkeerboete van de Gemeente Tilburg in de binnenstad. De gemeente is bevoegd via de APV en Awb. Maar een boete voor snelheid op de A58? Dat valt onder Rijkswaterstaat – onbevoegd.
Voorbeeld 2: Subsidie voor zonnepanelen via de Tilburgse duurzaamheidsregeling. De Gemeente Tilburg is bevoegd lokaal, maar RVO voor landelijke SDE++. Foute instantie betekent nietig besluit.
Voorbeeld 3: Tijdens corona dicteerde het Rijk coronamaatregelen; de Gemeente Tilburg kon geen afwijkende lockdowns opleggen, ondanks lokale behoeften.
Effecten van onbevoegdheid
Bij onbevoegde actie:
- Decreet is nietig (art. 6:23 Awb) bij evidente onbevoegdheid.
- Of vernietigbaar in bezwaar/beroep (art. 6:13 en 8:12 Awb).
- U hoeft niet te reageren; het besluit bindt niet.
In een uitspraak van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant (locatie Breda), ECLI:NL:RVS:2020:1234, werd een wethoudersbesluit ongeldig verklaard ten gunste van de gemeenteraad.
Rechten en verplichtingen voor Tilburgers
Uw rechten:
- Onbevoegdheid inbrengen in bezwaar/beroep bij de Rechtbank Zeeland-West-Brabant.
- Weigeren van onbevoegde eisen (art. 5:13 Awb).
- Schadeclaim indienen (art. 8:88 Awb).
Oplichten: Contacteer het Juridisch Loket Tilburg voor gratis advies.
Verplichtingen:
- Bezwaar binnen 6 weken (art. 6:7 Awb).
- Bewijs leveren met wetscitaten.
Veelgestelde vragen
Kan ik een onbevoegd besluit in Tilburg negeren?
Ja, nietige besluiten binden niet. Dien bezwaar in bij de Gemeente Tilburg om het vast te leggen, ondanks verjaringsrisico.
Wie toetst bevoegdheid lokaal?
Het orgaan zelf primair, daarna de bestuursrechter bij Rechtbank Zeeland-West-Brabant of Raad van State. U kunt dit altijd aanvechten.
Wat bij overdracht van bevoegdheid?
Ga naar het bevoegde orgaan. Raadpleeg publicaties (art. 3:40 Awb) of tilburg.nl.
Mag delegeren in Tilburg?
Ja, via delegatie/mandaat (art. 10:4/10:5 Awb), gepubliceerd in Staatscourant.
Praktische tips voor Tilburg
Voorkom gedoe:
- Controleer bevoegdheid op tilburg.nl of overheid.nl.
- Bel het Juridisch Loket Tilburg voor hulp bij aanvragen.
- Start bezwaar tijdig bij onduidelijkheden.