Algemeen verbindende voorschriften

Algemeen verbindende voorschriften (avv's) zijn regels die voor iedereen gelden, zoals wetten, verordeningen en AMvB's. Ze zijn bindend voor burgers en overheid.

Wat zijn avv's?

Algemeen verbindende voorschriften zijn regels die:

• Extern werken (gelden voor burgers)
• Algemeen zijn (niet voor een specifiek geval)
• Zelfstandig verplichtingen scheppen
• Rechtstreeks bindend zijn

Soorten avv's

Type	Vastgesteld door	Voorbeeld
Wet in formele zin	Staten-Generaal + Koning	Burgerlijk Wetboek
AMvB	Regering	Bouwbesluit
Ministeriële regeling	Minister	Regeling voertuigen
Provinciale verordening	Provinciale Staten	Omgevingsverordening
Gemeentelijke verordening	Gemeenteraad	APV

Verschil met beleidsregels

Avv	Beleidsregel
Bindt burgers rechtstreeks	Bindt alleen het bestuursorgaan
Geen afwijking mogelijk	Afwijking bij bijzondere omstandigheden
Wettelijke grondslag nodig	Geen wettelijke grondslag nodig

Toetsing door de rechter

De rechter mag avv's toetsen aan:

• Hogere regelgeving
• Algemene rechtsbeginselen (beperkt)
• Verdragen en EU-recht

Let op: wetten in formele zin mogen niet aan de Grondwet worden getoetst (toetsingsverbod artikel 120 Gw).

Veelgestelde vragen

## Veelgestelde vragen **Wat is het verschil tussen een wet en een AMvB?** Een wet in formele zin wordt vastgesteld door de Staten-Generaal en de Koning, terwijl een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) door de regering wordt opgesteld. Wetten hebben een bredere reikwijdte en zijn vaak fundamenteler, zoals het Burgerlijk Wetboek. AMvB's zijn gedetailleerder en vullen wetten aan, zoals het Bouwbesluit dat technische voorschriften bevat. Beide zijn algemeen verbindende voorschriften en rechtstreeks bindend voor burgers. **Hoe weet ik of een regel een avv is?** Een regel is een algemeen verbindend voorschrift (avv) als deze extern werkt (voor burgers geldt), algemeen is (niet voor één specifiek geval), zelfstandig verplichtingen oplegt en rechtstreeks bindend is. Controleer wie de regel heeft vastgesteld: de overheid (wet, AMvB, verordening) of een bestuursorgaan (beleidsregel). Avv's vind je in officiële publicaties zoals het Staatsblad, Gemeenteblad of overheid.nl. **Kan ik een gemeentelijke verordening aanvechten?** Je kunt een gemeentelijke verordening niet direct aanvechten via bezwaar of beroep. Wel kun je een besluit dat op de verordening is gebaseerd (bijvoorbeeld een boete of vergunningweigering) aanvechten bij de bestuursrechter. Tijdens die procedure kan de rechter de verordening indirect toetsen aan hogere regelgeving, zoals de Grondwet of een wet. Raadpleeg een jurist voor specifieke gevallen. **Waarom mogen rechters wetten niet toetsen aan de Grondwet?** Dit volgt uit het toetsingsverbod in artikel 120 van de Grondwet. Het doel is om de democratische legitimiteit van wetten te beschermen: wetten worden immers vastgesteld door gekozen volksvertegenwoordigers (Staten-Generaal). Rechters mogen wel wetten toetsen aan internationale verdragen en EU-recht, omdat Nederland zich daaraan heeft gebonden. Dit systeem voorkomt willekeur en zorgt voor rechtszekerheid. **Wat gebeurt er als een verordening in strijd is met een hogere wet?** Als een lagere verordening (bijvoorbeeld een gemeentelijke APV) in strijd is met een hogere wet (zoals het Burgerlijk Wetboek), kan de rechter de verordening buiten toepassing laten of vernietigen. Dit gebeurt vaak tijdens een procedure tegen een besluit dat op de verordening is gebaseerd. De gemeente of provincie moet de verordening dan aanpassen. Burgers kunnen dit aankaarten via een klacht of rechtszaak. **Hoe lang duurt het voordat een nieuwe verordening geldig is?** Een nieuwe verordening treedt meestal in werking na bekendmaking in het Gemeenteblad, Provinciale Blad of Staatsblad. De exacte termijn staat in de verordening zelf, vaak 1 tot 4 weken na publicatie. Soms geldt een overgangsregeling voor bestaande situaties. Check altijd de tekst van de verordening of de website van de overheid voor de ingangsdatum en eventuele uitzonderingen. **Zijn beleidsregels ook bindend voor burgers?** Nee, beleidsregels zijn niet rechtstreeks bindend voor burgers. Ze gelden alleen voor het bestuursorgaan dat ze heeft vastgesteld en helpen bij het nemen van besluiten, zoals vergunningen of subsidies. Burgers kunnen zich er niet op beroepen, maar wel vragen om een besluit dat afwijkt van de beleidsregel als er bijzondere omstandigheden zijn. Avv's (zoals wetten en verordeningen) zijn wél bindend voor iedereen. ### TL;DR Algemeen verbindende voorschriften (avv's) zijn bindende regels zoals wetten, AMvB's en verordeningen die voor iedereen gelden. Ze verschillen van beleidsregels doordat ze rechtstreeks verplichtingen opleggen en niet zomaar mogen worden afgeweken. Rechters kunnen avv's toetsen aan hogere regelgeving, maar niet aan de Grondwet als het om wetten gaat. ### Key Takeaways - Avv's zijn bindende regels zoals wetten, AMvB's en verordeningen die voor burgers en overheid gelden, terwijl beleidsregels alleen voor bestuursorganen gelden. - Je kunt een avv niet direct aanvechten, maar wel een besluit dat erop is gebaseerd, waarbij de rechter de avv indirect kan toetsen. - Rechters mogen wetten niet toetsen aan de Grondwet (toetsingsverbod), maar wel aan internationale verdragen en EU-recht. - Een verordening treedt in werking na publicatie in het Gemeenteblad of Staatsblad, vaak na een termijn van enkele weken. - Als een lagere verordening in strijd is met een hogere wet, kan de rechter deze buiten toepassing laten of vernietigen.