Adoptie is een juridische procedure waardoor een kind de wettige afstammeling wordt van de adoptieouders. De familierechtelijke band met de oorspronkelijke ouders wordt verbroken.
Wat is adoptie?
Bij adoptie wordt een kind juridisch het kind van de adoptieouders. Dit betekent:
- Het kind krijgt dezelfde rechten als een biologisch kind
- De band met de oorspronkelijke ouders wordt verbroken
- Het kind kan de achternaam van de adoptieouders krijgen
- Het kind wordt erfgenaam van de adoptieouders
Vormen van adoptie
| Type | Kenmerken |
| Interlandelijke adoptie | Kind komt uit het buitenland |
| Binnenlandse adoptie | Nederlands kind wordt geadopteerd |
| Stiefouderadoptie | Partner adopteert kind van partner |
| Adoptie meerderjarige | Volwassene wordt geadopteerd |
Voorwaarden adoptie
De wet stelt voorwaarden aan adoptie:
- Adoptieouders zijn minimaal 18 jaar ouder dan het kind
- Het kind is minderjarig (uitzonderingen mogelijk)
- Het kind heeft minimaal 1 jaar bij de adoptieouders gewoond
- Adoptie is in het kennelijk belang van het kind
- Het kind heeft niets meer van de oorspronkelijke ouders te verwachten
Procedure
- Voorlichting en voorbereiding (bij interlandelijk: via Stichting Adoptievoorzieningen)
- Verzoekschrift indienen bij rechtbank
- Raad voor de Kinderbescherming doet onderzoek
- Rechter hoort betrokkenen (inclusief kind vanaf 12 jaar)
- Rechter spreekt adoptie uit
Toestemming
Voor adoptie is toestemming nodig van:
- De oorspronkelijke ouders (als zij gezag hebben)
- Het kind vanaf 12 jaar
- De echtgenoot van de adoptant (indien van toepassing)
Kunnen alleenstaanden adopteren?
Ja, alleenstaanden kunnen adopteren. Bij interlandelijke adoptie stellen veel landen wel aanvullende eisen. In Nederland is adoptie door alleenstaanden wettelijk mogelijk.
Kan een adoptie worden teruggedraaid?
Een adoptie kan in uitzonderlijke gevallen worden herroepen, maar dit komt zelden voor. Het verzoek moet worden ingediend door het kind of de adoptieouders, en de rechter wijst dit alleen toe bij zeer bijzondere omstandigheden.
Behoudt het kind contact met de biologische ouders?
Dit hangt af van de situatie. Bij open adoptie is er contact, bij gesloten adoptie niet. Steeds vaker wordt gewerkt met vormen van open adoptie waarbij enig contact behouden blijft.
## Veelgestelde vragen
**Hoe lang duurt een adoptieprocedure gemiddeld?**
Een adoptieprocedure duurt gemiddeld 6 tot 12 maanden, afhankelijk van het type adoptie. Bij interlandelijke adoptie kan dit langer duren door extra stappen zoals voorbereiding via Stichting Adoptievoorzieningen en internationale procedures. De rechtbankbehandeling zelf neemt meestal enkele maanden in beslag. Het jaar waarin het kind bij de adoptieouders moet wonen, telt hier vaak al in mee.
**Wat zijn de kosten van een adoptie in Nederland?**
De kosten variëren sterk per type adoptie. Voor binnenlandse adoptie zijn de kosten beperkt tot griffierechten (enkele honderden euro's). Interlandelijke adoptie is duurder: gemiddeld €15.000 tot €30.000, inclusief bemiddelingskosten, reis- en verblijfkosten. Stiefouderadoptie is goedkoper (circa €1.000). Subsidies of tegemoetkomingen zijn soms mogelijk via gemeenten of adoptieorganisaties.
**Kunnen homoseksuele stellen samen een kind adopteren?**
Ja, homoseksuele stellen kunnen gezamenlijk een kind adopteren in Nederland. De wet maakt geen onderscheid tussen hetero- en homoseksuele stellen. Bij interlandelijke adoptie kunnen sommige landen echter beperkingen opleggen. Voor binnenlandse adoptie gelden dezelfde voorwaarden als voor heterostellen, zoals het leeftijdsverschil en het kennelijk belang van het kind.
**Wat gebeurt er met de erfenis van de biologische ouders na adoptie?**
Na adoptie vervalt het erfrecht van het kind ten opzichte van de biologische ouders en hun familie. Het kind wordt volledig erfgenaam van de adoptieouders, alsof het een biologisch kind is. Uitzondering: als de biologische ouders expliciet een testament maken waarin het geadopteerde kind wordt bedacht, kan het kind alsnog erven. Dit komt echter zelden voor.
**Is adoptie mogelijk als de biologische ouders geen toestemming geven?**
Ja, adoptie kan soms doorgaan zonder toestemming van de biologische ouders, maar alleen als de rechter oordeelt dat het kind niets meer van hen te verwachten heeft. Dit is bijvoorbeeld het geval bij langdurige verwaarlozing, mishandeling of als de ouders onvindbaar zijn. De Raad voor de Kinderbescherming onderzoekt dit en adviseert de rechter.
**Kan ik een kind adopteren als ik al biologische kinderen heb?**
Ja, dat is mogelijk. De aanwezigheid van biologische kinderen is geen wettelijk beletsel voor adoptie. Wel wordt gekeken of de adoptie in het belang is van alle kinderen in het gezin. De rechter en de Raad voor de Kinderbescherming beoordelen of de adoptieouders voldoende aandacht en middelen hebben voor zowel hun biologische als geadopteerde kinderen.
**Hoe vind ik een kind voor binnenlandse adoptie in Nederland?**
Binnenlandse adoptie verloopt via de Raad voor de Kinderbescherming of erkende adoptieorganisaties. Je kunt je hiervoor aanmelden en doorloopt een screening. Het aantal Nederlandse kinderen dat ter adoptie wordt aangeboden, is echter beperkt. Vaak gaat het om kinderen met speciale behoeften of oudere kinderen. De wachttijd kan meerdere jaren bedragen.
### TL;DR
Adoptie is een juridische procedure waarbij een kind de wettige afstammeling wordt van adoptieouders, met verbreking van de band met de biologische ouders. Het proces duurt gemiddeld 6-12 maanden en kent strenge voorwaarden, zoals een minimum leeftijdsverschil en het kennelijk belang van het kind. Zowel stellen als alleenstaanden kunnen adopteren, mits aan alle wettelijke eisen wordt voldaan.
### Key Takeaways
- Adoptie verbreekt de juridische band met biologische ouders en creëert een nieuwe familierechtelijke relatie met adoptieouders
- Er zijn vier hoofdvormen: interlandelijke, binnenlandse, stiefouder- en meerderjarige adoptie, elk met eigen procedures
- Voor adoptie gelden strikte voorwaarden zoals een minimum leeftijdsverschil van 18 jaar en het kennelijk belang van het kind
- Toestemming van biologische ouders en het kind (vanaf 12 jaar) is meestal vereist, maar niet altijd
- De procedure omvat voorlichting, een verzoekschrift bij de rechtbank, onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming en een rechterlijke uitspraak